اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری بر پیشرفت تحصیلی: پژوهش فراتحلیلی با تاکید بر نقش تعدیل‌کننده جنسیت

در طول دو دهه اخیر محققان زیادی به بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری بر پیشرفت تحصیلی فراگیران در قالب تحقیقات آزمایشی یا نیمه آزمایشی پرداخته‌اند که نتایج متفاوتی به دست آمده است، بنابراین لزوم استفاده از پژوهش فراتحلیل جهت ارایه نتیجه کلی احساس می‌شود. هدف: این پژوهش با بهره گیری از روش فراتحلیل به ترکیب نتایج کمی حاصل از پژوهش‌های مختلف در مورد روابط علی راهبردهای یادگیری با پیشرفت تحصیلی پرداخته است. روش: جهت نیل به این هدف در پژوهش حاضر از یافته‌های کمّی 28 پژوهش استفاده شد که از این مطالعات 53 اندازه اثر محاسبه گردید. مطالعاتی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند از دانشگاه‌ها و مراکز مختلف پژوهشی شامل دانشگاه های شهید رجایی، شهید بهشتی، تربیت معلم تهران، تهران، الزهرا(س)، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، شهید چمران اهواز، شیراز، اصفهان، تبریز و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، مرکز اسناد و اطلاعات مدارک علمی ایران و بانک‌های اطلاعاتی sid, noormags, magiran جمع آوری شدند و بعد از بررسی ملاک‌های ورود و خروج، شاخص‏های آماری پژوهش‌های منتخب با نرم افزار cmaویرایش 2 تحلیل شدند. نتایج ترکیبی نشان دادند آموزش راهبردهای یادگیری در هر دو گروه فراگیران دختر و پسر تاثیر معناداری و بزرگی بر پیشرفت تحصیلی آن‌ها داشته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که جنسیت نقش تعدیل کننده بر روابط بین آموزش راهبردهای یادگیری بر پیشرفت تحصیلی ندارد. با توجه به نتایج فراتحلیل در مورد اندازه اثر بزرگ آموزش راهبردهای یادگیری بر پیشرفت تحصیلی و نیز مبانی نظری موجود همچون نظریه فرآشناخت و پردازش اطلاعات می‌توان به این نتیجه رسید که آموزش این راهبردها می‌تواند به بهبود شاخص‏های پیشرفت تحصیلی فراگیران کمک کند.