سنجش مقایسه‌پذیری سازه و تحلیل کارکرد افتراقی سیوال‌ها (DIF) و بلوک‌های (DTF)آزمون علوم پایه هشتم تیمز 2007 در بین دانش‌آموزان ایران و آمریکا

در سنجش‌های بین‌المللی مانند تیمز و پرلز لازم است تا آزمون‏های مورد استفاده از هم‌ارزی سازه که به مقایسه‌پذیری سازه معروف است برخوردار بوده و سیوال‌ها تا حد ممکن برای تمام کشورها و گروه‏های مشارکت‌کننده، یکسان عمل نمایند. در پژوهش حاضر تلاش شد تا مقایسه‌پذیری سازه‌ای آزمون علوم پایه هشتم (سوم راهنمایی) تیمز 2007 و کارکرد افتراقی سیوال‌های آن در بین دانش‌اموزان ایران و آمریکا و همچنین میزان تاثیر سیوال‌های دارای کارکرد افتراقی بر عملکرد دانش‌آموزان ایرانی مورد بررسی قرار گیرد. برای تحلیل داده‌ها و پاسخگویی به سیوال‌های پژوهش از ترکیبی از رویکردهای تحلیل عاملی تاییدی و نظریه سیوال ـ پاسخ استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان می‌دهد که آزمون علوم از مقایسه‌پذیری سازه در بین دو گروه مورد مطالعه برخوردار است. این یافته بدان معنا است که دانش‌آموزان دو کشور ایران و آمریکا برای دادن پاسخ به سیوال‌های علوم از چارچوب مفهومی یکسانی استفاده می‌کنند. با این حال، نتایج حاصل از تحلیل کارکرد افتراقی سیوال‌ها نشان می‌دهد 62% سیوال‌های درس علوم تیمز 2007 علیه دانش‌آموزان ایران از کارکرد افتراقی برخوردارند. به طور خلاصه، به نظر می‌رسد که عملکرد ضعیف دانش‌آموزان ایران در درس علوم تیمز 2007 را نمی‌توان به کارکرد افتراقی سیوال‌ها نسبت داد و بایستی علل آن را جایی دیگر جستجو کرد. مسیولان وزارت آموزش و پرورش و متولیان امر آموزش در کشور بایستی تلاش کنند تا با تهیه محتواهای آموزشی مناسب، مفاهیم مهم هر حوزه را به صورت زنجیره‌وار و در ارتباط با یکدیگر آموزش دهند و تلاش کنند تا توانایی و مهارت تفکر واگرا و چند بُعدی را در دانش‌آموزان پرورش دهند. همچنین بایستی تلاش شود تا از روش سنتی آموزش که به شکل سخنرانی و عمدتا نظری صورت می‌گیرد فاصله گرفت و دانش‌آموزان را درگیر فعالیتهای عملی و آزمایشگاهی نمود.