تحلیل داده های شبکه ای در فرآیند تحلیل سوال

زمینه: تحلیل داده های شبکه ای می‏تواند در کاربست روش‏های روانسنجی که ماهیت شبکه‏ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف: هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده‏های شبکه‏ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی-ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می‏باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص‏های روانسنجی مرسوم مقایسه می‏شود. روش: داده‏ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه‏گیری خوشه‏ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده‏ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت‏سنج و قبل از مرحله‏ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. یافته‏ها: معرفی تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای و الگوریتم‏های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه‏ی نتایج بدست‏آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای و روش‏های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده‏ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه‏های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می‏شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه‏ای مناسب و یا نامناسب اند. بحث و نتیجه‏گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می‏دهد که می‏توان از تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای به خوبی در حوزه‏ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه‏های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه‏ی ارتباطی بین سوالات است که می‏تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس‏گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.