وضعیت شاخص های تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی

تمایزیافتگی اعضای خانواده، یک شاخص کلیدی عملکرد خانواده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت شاخص‌های تمایزیافتگی در خانواده‌های تهرانی انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته بود که با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره‌ای و رویکرد پدیدارشناختی و روش کمی همبستگی اجرا گردید. در این تحقیق که در سال 1395 انجام شد، ابتدا از طریق مصاحبه­های اکتشافی، عناصر و مولفه‌های شاخص‌های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی استخراج و کدگزاری شدند. اعتبار شاخص‌های بدست آمده از طریق روش دلفی با گروهی از متخصصین بدست آمد. 12 شاخص اصلی و 78 شاخص فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده‌های تهرانی شناسایی شد. سپس شاخص‌های بدست آمده تبدیل به مقیاس شده و به طور موازی با مقیاس تمایزیافتگی تجدیدنظر شده اسکورون و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین شهر تهران اجرا شد. نتایج حاصل از مطالعۀ میدانی در سنجش وضعیت تمایزیافتگی، همبستگی مثبت به میزان 40/0  معنادار (001/0>p ) بین این دو مقیاس را گزارش می‌کند. تمامی مولفه‌های مقیاس تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، رابطۀ مثبت معنادار با یکدیگر داشته و همبستگی درونی دارند. در خانواده‌های تهرانی شاخص هویت  بالاترین رتبه و واکنش‌های هیجانی پایین‌ترین رتبه را به خود اختصاص داد. این رتبه بندی درقبال تمامی شاخص‌های فرعی نیز ارائه گردید.  نتایج بدست آمده نشان می‌دهد در رابطه با خانواده‌های ایرانی برخی شاخص‌های تمایزیافتگی از ارجحیت خاصی برخوردار است در حالیکه برخی شاخص‌ها مورد توجه و تمرکز این فرهنگ و قومیت نمی‌باشد بنابراین، توجه به مبانی فرهنگی و اجتماعی در شناخت وضعیت تمایزیافتگی مهم است.