مقایسه اثربخشی بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی بسته تدوین‌شده ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل زوجین با تعارضات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران بود که 30 زوج به‌ شیوه نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 10 زوج) قرار داده شدند. یک گروه 12 جلسه بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و یک گروه 12 جلسه مشاوره زناشویی شناختی - رفتاری دریافت کردند؛ اما گروه کنترل، مداخله‌‌‌‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس های تعارضات زناشویی، تعهد زناشویی و دلبستگی بزرگ‌سالان بود. داده‌‌های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری در نرم افزار 22- spss تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش ارتقاء روابط بین‌فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار بر تمامی ابعاد دلبستگی و تعهد زناشویی مقایسه با گروه کنترل اثربخشی معنادار و پایداری دارد (05/0p<) و در مقایسه با گروه مشاوره زناشویی شناختی – رفتاری اثربخشی بیشتری بر هر سه بعد دلبستگی و تعهد ساختاری دارد (05/0p<). گروه شناختی – رفتاری در مرحله پس آزمون فقط بر دو بعد دلبستگی (اجتنابی و اضطرابی) (0/05>p) اثربخشی معنادار داشته است که این اثرات پایدار نماند (0/05>p) ولی اثرات پایدار معناداری بر هر سه بعد تعهد زناشویی نشان داد (0/05>p). نتیجه پژوهش بیانگر این بود که استفاده از بسته ارتقاء روابط بین فردی زوجین براساس رویکرد هیجان مدار در مقایسه با مداخله شناختی - رفتاری جهت بهبود دلبستگی و تعهد زناشویی زوجین دچار تعارض زناشویی اولویت دارد.

Comparison of the effectiveness of the training package for promoting couples’ interpersonal relationships based on the emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on attachment and marital commitment

The aim of study was compare the effectiveness of the developed package of promoting couples’ interpersonal relationships based on emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on marital attachment and commitment. The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test and follow-up design. The statistical population included couples with marital conflicts who referred to counseling centers in Tehran, where 30 couples were selected by available sampling method and randomly divided into three groups (10 couples in each group). One group received 12-session training package to promote couples’ interpersonal relationships based on emotional approach, and a group received 12 sessions of cognitive-behavioral marital counseling; but the control group did not receive any intervention. Research instruments included marital conflict, marital commitment and adult attachment scales. Research data were analyzed by multivariate analysis of covariance in SPSS-25 software. The results showed the emotion-oriented approach compared to the control group has a significant effectiveness and stability on all aspects of attachment and marital commitment (p <0.05) and compared to cognitive-behavioral marital counseling group, more effective on all three dimensions of attachment and structural commitment (p <0.05). Cognitive-behavioral group in post-test stage had a significant effect on two dimensions of attachment (avoidance and anxiety) (p <0.05) that these effects were not stable (p <0.05) but showed significant lasting effects on all dimensions of Marital commitment (p <0.05). The results showed that the use of the emotion-oriented approach compared to cognitive-behavioral intervention to improve attachment and marital commitment of couples with marital conflict has priority.