تدوین الگوی مفهومی رضایت از ازدواج در بستر خانواده‌ سالم: مبتنی بر بافت فرهنگی

از مهم‌ترین ملاک‌های سلامت کانون خانواده و از پایه‌های رابطه زوجی رضایت از ازدواج است که مفهومی وابسته به بستر خانواده و بافت فرهنگی جامعه است. هدف این پژوهش، تدوین الگوی مفهومی رضایت از ازدواج در بستر خانواده سالم بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و بر اساس روش داده بنیاد انجام شد. ابزار پژوهش، مصاحبه عمیق بود که تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند از 21 نفر از زوجین رضایتمند شهر تهران بود. تحلیل مصاحبه‌ها به شناسایی 145 کد باز، 25 کد محوری و کد انتخابی «مراقبت از ثبات و تعالی‌بخشی رابطه زوجی» منتهی شد. بر اساس الگوی پارادایمی یافته‌ها آنچه به‌عنوان عوامل موثر بر شکل‌گیری رضایت از ازدواج استخراج شد عبارت است از شرایط علّی و عوامل مداخله‌گر تعاملی و فرهنگیاجتماعی‌ که در رضایت از ازدواج نقش داشتند. موانع موجود در فرایند رضایتمندی زوجین، عوامل تنش‌زای افقی و پیرامونی بود که راهبردهای مقابله با این موانع، شامل تعالی خویشتن، مدیریت بحران و فعال‌سازی سازوکار‌های ثبات‌بخش و ارتقاءبخش رابطه زوجی مانند استعانت از باورها و رفتارهای دینی، صبوری و سازگاری بود. ازجمله پیامدهای رضایت از ازدواج، پیامدهای فردی (نظیر شادکامی)، زوجی (نظیر احساس امنیت از رابطه) و فرهنگی اجتماعی (نظیر فرزندپروری موفق و مقبولیت اجتماعی) بود. می‌توان نتیجه گرفت مراقبت از ثبات و تعالی‌‌بخشی رابطه زوجی، رضایت از ازدواج را به همراه داشت. رابطه زوجی همانند نهالی در معرض آسیب و موانع رشد است؛ برای حفظ و رشد این نهال مراقبت‌هایی لازم است تا بتوان شاهد ثمره‌های آن شد.

Conceptual Model Codification of Marital Satisfaction in Healthy Family: Based on Cultural Context

Marital satisfaction is considered as one of the most important criteria of a healthy family and from the basics of a couple relationship that is the concept dealt with the family and cultural contexts of society. The purpose of this study has been the codification of a conceptual model in the healthy family context. It has been done in the qualitative approach and it is based on grounded theory. The research instrument has been progressed through deep interviews until theoretic saturation. Twenty one satisfied couples have been sampled and interviewed in Tehran. Analysis has resulted 145 open codes, 25 axial codes and a selective code named the care of marital relation stability and its upgrade. According to paradigm model of findings, what is extracted as the efficient factors of forming marital satisfaction included causal conditions and Interfering factors including interactive causal and sociocultural components have also played roles in marital satisfaction. Obstacles existing on the way of couples’ satisfaction process have included the horizontal stress factor and the level system; Contrast these barriers, strategies including selfeminency, crisis management and activation of mechanisms making couple relation stable and upgrade such as belief acceptance and religious behaviors, patience and compatibility have been adopted. Marital satisfaction phenomena had individual (as happiness), couple (as feeling secure in relation) and sociocultural (as successful parenting and social acceptability) consequences for them.