|
|
|
|
راهبردهای گذار از کشاورزی رایج به پایدار در ایران جایگزینی نهادهها و طراحی بوم نظام کشاورزی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کوچکی علیرضا ,نصیری محلاتی مهدی ,مرادی روح اله ,منصوری حامد
|
|
منبع
|
بوم شناسي كشاورزي - 1396 - دوره : 9 - شماره : 4 - صفحه:935 -959
|
|
چکیده
|
با بهبود کارایی مصرف نهادهها در بومنظامهای کشاورزی، جایگزینی نهادههای بوم سازگار با نهادههای شیمیایی به عنوان دومین گام و طراحی مجدد بومنظامهای زراعی به عنوان آخرین مرحله در گذار از کشاورزی رایج به پایدار مطرح میباشند. به منظور ارزیابی وضعیت نظامهای زراعی کشور، 223 پژوهش و مطالعه انجام گرفته در سطح کشور در زمینههای مختلف از نظر جایگزینی نهادهها و طراحی بومنظامهای زراعی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به این که در کشاورزی پایدار بیشتر کارکردهای چندگانه بومنظامها مدنظر میباشد، در این مطالعه سعی شده است جنبههای چند کارکردی مدیریتهای مختلف در زمینه جایگزینی نهاده ها مورد ارزیابی قرار گیرد. کارکردهای مورد مطالعه در این پژوهش شامل بهبود خصوصیات بیوفیزیکوشیمیایی خاک، مدیریت بوم سازگار آفات و بیماریها، کاهش مصرف انرژی و افزایش تنوع زیستی با استفاده از رهیافت های مدیریتی بوم سازگار میباشند که در قالب مدیریتهای مختلف از قبیل استفاده از کودهای آلی و بیولوژیک، مدیریت بقایای گیاهی، استفاده از ویژگیهای دگرآسیبی گیاهان، شخمهای حفاظتی، تناوب زراعی و کشت مخلوط مطرح میباشند. در بخش طراحی، بر مبنای آگاهی و دانش حاصل از پژوهشهای نظری و عملی، بومنظام کشاورزی پایدار طراحی و بازآفرینی شد. در طراحی مدیریت آب و خاک، آب در مقیاس چرخههای بزرگ در نظر گرفته شد و در مورد خاک تاکید بر تغذیه خاک به جای تغذیه گیاه صورت گرفت. در مدیریت آفات به جای کنترل به بینش مدیریت آفات توجه شد و در مدیریت تنوع، مفهوم تنوع فراتر از گونههای زراعی مدنظر قرار گرفت و گونههای گیاهی غیر زراعی، گونههای جانوری و تنوع زیر خاک را نیز در نظر گرفت. رهیافتهای تخفیف و سازگاری در رابطه با تغییر اقلیم و همچنین تدریجی کردن دوره گذار از رایج به پایدار به منظور به حداقل رساندن مخاطرات مالی برای کشاورزان نیز از جمله مواردی است که در طراحی بوم نظام مورد توجه قرار گرفت. به طور کلی، علی رغم این که در بخش جایگزینی نهادههای بوم سازگار به جای نهادههای رایج پژوهشهای مختلفی در ایران انجام گرفته است ولی سیاست گذاری در انتقال این راهبردها به مزارع ضروری است. گرچه از نظر طراحی بومنظام زراعی بوم سازگار پژوهشهای منسجمی در این زمینه صورت نگرفته است، ولی وجود نتایج کافی برای دو مرحله اول و دوم (افزایش کارایی نهادهها و جایگزینی آن ها) میتواند مبنایی برای این مرحله باشد. بنابراین در مرحله آخر گذار به کشاورزی پایدار باید مطالعات عمیقی در سطح بومنظام بر اساس پتانسیل هر منطقه انجام شود.
|
|
کلیدواژه
|
بازآفرینی، پایداری خاک، تغییر اقلیم، تنوع زیستی، توسعه روستایی، چند کارکردی
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت, ایران, دانشگاه شهید باهنر کرمان, دانشکده کشاورزی بردسیر, گروه تولیدات گیاهی, ایران, موسسه تحقیقات چغندرقند, ایران. دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Strategies of Transition to Sustainable Agriculture in Iran II Inputs Replacement and Designing Agroecosystem
|
|
|
|
|
Authors
|
Koocheki Alireza ,nassiri mahallati mehdi ,Moradi rohollah ,mansouri hamed
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|