برآورد نوسانات عملکرد در مزارع گندم به وسیله متغیر‌‌های مکانی: رهیافتی در کشاورزی دقیق

در این تحقیق نوسانات درون مزرع‌های عملکرد گندم و رابطه آن با توزیع مکانی تراکم علف ‌های هرز و میزان نیتروژن خاک با استفاده از روش‌های زمین آمار مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه گیری در منطقه ای با ابعاد 120×90 متر واقع در مزرعه ای به مساحت 8/3 هکتار انجام شد. میزان نیتروژن خاک و تراکم علف‌های هرز در مرحله پنجه زنی و عملکرد دانه در هنگام رسیدگی کامل از مساحت یک مترمربع واقع در مرکز شبکه‌‌های 10×10 متری تعیین شد. نوسانات مکانی عملکرد گندم بین 9/45/1 با میانگین 3/3 تن در هکتار و ضریب تغییرات (cv) 29 درصد بود در حالی‌که تراکم علف‌‌های هرز (با میانگین 2/2 بوته در مترمربع) و نیتروژن خاک (با میانگین 05/0 درصد) تنوع بیشتری داشته و cv آن‌ها به ترتیب 55 و 41 درصد بود. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که نیتروژن خاک و تراکم علف‌های هرز بدون در نظر گرفتن توزیع مکانی آن ها، در حدود 80 درصد از نوسانات عملکرد گندم را توصیف کردند. سمی واریوگرام4 مربوط به هر متغیر در دو فاصله نمونه گیری 10 و 20 متری محاسبه و مدل مناسب به آن برازش داده شد. مقایسه خصوصیات آماری مدل‌‌های واریوگرم نشان داد که افزایش فاصله نمونه گیری موجب کاهش دقت برآورد شد. نقشه‌‌های توزیع مکانی با میان یابی (کریجینگ معمولی) بر مبنای مدل واریوگرام بر روی هر سه متغیر و نیز میان‌یابی توام عملکرد با در نظر گرفتن تراکم علف هرز و میزان نیتروژن خاک به عنوان متغیر همراه تهیه شد و اعتبار مقادیر پیش بینی شده مورد مقایسه آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که دقت پیش بینی متغیر‌ها در فاصله نمونه‌گیری 10 متری مطلوب بود و میان یابی توام عملکرد گندم با میزان نیتروژن خاک باعث افزایش قدرت پیش‌بینی شد. از طرفی میان یابی با اندازه گیری در فاصله 20 متری از دقت کافی برخوردار نبود ولی میان‌یابی توام عملکرد با نیتروژن خاک در این فاصله نمونه‌گیری نیز باعث بهبود دقت پیش‌بینی شد.