ارزیابی توان جذب آب سوپرجاذب در پاسخ به تغییرات دما، شوری و تناوب آب گیری و تاثیر آن بر عملکرد و کیفیت الیاف پنبه (Gossypium Hirsutum L.) در شرایط کم آبیاری

در این پژوهش ابتدا اثر عوامل دما (چهار، 10، 20، 30 و 40 درجه سانتی گراد)، شوری (صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و یک درصد به ترتیب معادل با صفر، 9/3، 8/7، 7/11 و 6/15 دسی زیمنس بر متر شوری ناشی از کلرید سدیم در دو دمای 10 و 25 درجه سانتی گراد) و تناوب آب گیری (از یک تا پنج مرحله آب دهی و آب گیری متناوب) بر توان جذب آب توسط پلی مر سوپرجاذب (پلی اکریلات پتاسیم + پلی اکریل آمید) در شرایط آزمایشگاهی شبیه سازی شد. سپس میزان تاثیرگذاری سطوح مختلف سوپرجاذب (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در شرایط کم آبیاری (آبیاری با مدار 12، 15 و 18 روز) بر عملکرد و کیفیت الیاف تولیدی گیاه پنبه (gossypium hirsutum l.) در دانشکده کشاورزی سرایان (دانشگاه بیرجند) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال 1393 بررسی شد. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری در هر دو دمای 10 و 25 درجه سانتی گراد تاثیر کاهشی شدیدی بر توان جذب آب توسط سوپرجاذب داشت، به طوری که با افزایش شدت تنش شوری از صفر به 25/0 و یک درصد، مقدار آب جذب شده توسط این ماده به ترتیب حدود 73 و 85 درصد کاهش یافت. در بین تیمارهای دمایی مورد بررسی، بیشترین توان جذب آب توسط سوپرجاذب در دمای 20 درجه سانتی گراد به دست آمد. مقدار آب جذب شده توسط این ماده در دمای 20 درجه سانتی گراد به ترتیب هشت و 13 درصد بیشتر از دماهای چهار و 40 درجه سانتی گراد بود. افزون بر این، قدرت جذب آب توسط هر گرم پلی مر سوپرجاذب در طی دوره های اول تا پنجم آب گیری به ترتیب 266، 311، 334، 340 و 355 گرم بود. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که بیشترین عملکرد پنبه در شرایط مصرف 60 کیلوگرم سوپرجاذب و انجام آبیاری با مدار 15 روز (معادل 155 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، به مقدار 5027 کیلوگرم وش در هر هکتار به دست آمد. افزایش مدار آبیاری پنبه از 15 به 18 روز با وجود این که موجب کاهش حدود 20 درصدی عملکرد شد، اما بر هیچ کدام از شاخص های کیفی الیاف پنبه شامل طول الیاف، شاخص یکنواختی، استحکام، کشش، ظرافت، درخشندگی، زردی، نسبت رسیدگی و میزان الیاف کوتاه تاثیر منفی بر جا نگذاشت.