بررسی امکان بهبود رشد ریشه دو رقم عدس(Lens culinaris L.) با استفاده از همزیستی میکوریزایی و آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم

این تحقیق به منظور بررسی امکان بهبود رشد ریشه گیاه عدس (lens culinaris l.) با استفاده از همزیستی میکوریزایی و همیاری باکتری آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل های قارچ میکوریزا (عدم مصرف میکوریزا، مصرف گونه glomus intraradices و مصرف گونه glomus mosseae)، باکتری آزوسپریلیوم (عدم مصرف باکتری و مصرف باکتری azospirillum brasilense) و ارقام عدس (رقم دانه درشت مشهدی و رقم دانه ریز ناز) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار در شهرستان خلخال (مزرعه شخصی) در سال 1391 به اجرا در آمد. نتایج نشان داد اثر میکوریزا بر صفات وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در سطح احتمال یک درصد معنی دار می باشد. بیشترین وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در مصرف میکوریزا glomus mosseae حاصل گردید. همچنین اثرآزوسپریلیوم بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% معنی دار بود و بر روی صفات دیگر معنی دار نگردید. بین ارقام مختلف عدس تفاوت معنی داری در صفات مورد مطالعه ریشه وجود نداشت. همچنین در بررسی اثرات متقابل معلوم گردید که اثر متقابل آزوسپریلیوم و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% ، اثر متقابل میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% و اثرات متقابل سه گانه آزوسپریلیوم، میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% معنی دار می باشد. مقایسه میانگین ها مبین آن بود که بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه مربوط به تیمار مصرف azospirillum، مصرف میکوریزا glomus mosseae و رقم ناز (19/46%) می باشد.