ارزیابی کیفیت علوفه ارزن دم‏روباهی (Setaria italica (L.) P.Beauv) در مراحل مختلف رشد

به منظور ارزیابی فاکتورهای کیفی علوفه ارزن دم‏روباهی (setaria italica (l.) p. beauv) ‏در سه مرحله مختلف رشد، آزمایشی در در مزرعه دامپروری دانشکده کشاوری دانشگاه بیرجند سال زراعی 89-1388 طراحی و اجرا شد. هدف اولیه آزمایش بررسی اثرات علوفه ارزن دم‏روباهی بر فیزیولوژی دام‏هایی که ازاین علوفه تعلیف شدند، بود لذا کاشت ارزن بر اساس عرف محل و دانش بومی کشاورزان منطقه انجام و مدیریت زراعی لازم در مورد آن اعمال گردید. در مراحل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی نمونه‏برداری از ارزن دم‏روباهی انجام و جهت اندازه‏گیری فاکتورهای کیفی علوفه به آزمایشگاه تغذیه دام منتقل گردید. در آزمایشگاه پس از خشک شدن کامل نمونه‏ها، فاکتورهای ماده خشک، قابلیت هضم‏پذیری ماده‏خشک، پروتیین‏خام، انرژی متابولیسمی، دیواره سلولی عاری از همی‏سلولز و فیبر خام، خاکستر و برخی عناصر معدنی شامل سدیم، پتاسیم و منیزیم اندازه‏گیری شدند. نتایج نشان داد تفاوت معنی‏داری آماری (05/0?p) در فاکتورهای ماده‏خشک، قابلیت هضم‏پذیری ماده خشک، پروتیین خام، انرژی متابولیسمی، دیواره سلولی عاری از همی‏سلولز و فیبر خام، خاکستر، سدیم، پتاسیم و منیزیم ارزن دم‏روباهی(در مراحل مختلف فنولوژیکی وجود دارد. در این گونه گیاهی کیفیت علوفه در مرحله رویشی بیشتر از کیفیت علوفه در مراحل گل‏دهی و بذردهی بودکه بالاتر بودن پروتیین خام، قابلیت هضم ماده خشک، انرژی متابولیسمی و پایین‏تر بودن دیواره سلولی عاری از همی‏سلولز و فیبر خام در مرحله رویشی تاکیدی بر این مورد بود. بنابراین، با توجه به پربرگی و خوشخوراکی این گیاه برای گوسفند و بز، عملکرد مطلوب علوفه آن، قابلیت کشت در مناطق مختلف برای تولید علوفه سبز استفاده از این گونه گیاهی برای برنامه‏های تولید علوفه برای گوسفند و بز توصیه می‏گردد.