|
|
|
|
اثر افزایش غلظت دی اکسید کربن بر شاخص های رشدکنجد Sesamum indicum L.)) و تاج خروس Amaranthus retroflexus L.)) و قدرت رقابت آنها
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
گلدانی مرتضی ,نصیری محلاتی مهدی ,شور محمود
|
|
منبع
|
بوم شناسي كشاورزي - 1390 - دوره : 3 - شماره : 3 - صفحه:358 -370
|
|
چکیده
|
دی اکسید کربن یکی از مهمترین نهاده‌های لازم برای رشد گیاهان زراعی محسوب می‌شود. این بررسی به منظور تاثیر غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی کنجد (sesamum indicum l.) و تاج خروس (amaranthus retroflexus l.) در شرایط گلخانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در جعبه‌هایی به طول 50، عرض30 و ارتفاع30 سانتی متر انجام شد. فاکتور اول شامل غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن (365، 520 و 750 قسمت در میلیون) و فاکتور دوم رقابت درون گونه‌ای و بین گونه‌ای بود که برای هرکدام از گیاهان کنجد و تاج خروس به طور جداگانه انجام شد. نتایج نشان داد که با ازدیاد غلظت دی اکسید کربن ارتفاع، تعداد میانگره، طول میانگره و وزن خشک ساقه اصلی کنجد افزایش و برای تاج خروس کاهش یافت. تعداد و طول شاخه‌های جانبی و وزن خشک آنها تحت تاثیر معنی‌دار غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن قرار گرفت، به طوری که افزایش غلظت دی اکسید کربن تاثیر مثبت بر گیاه کنجد و اثر منفی بر تاج خروس داشت. با افزایش غلظت دی اکسید کربن اثر مثبت بر عملکرد دانه کنجد و اثر منفی بر عملکرد دانه تاج خروس داشت. در کنجد اثر رقابت معنی‌دار بود و رقابت بین گونه‌ای برتری داشت. اثر غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن بر میزان فتوسنتز و تعرق در کنجد و تاج خروس معنی‌دار بود. همچنین ازدیاد غلظت دی اکسید کربن منجر به افزایش میزان فتوسنتز و تعرق در کنجد و کاهش آنها در تاج خروس شد. صفات ریشه از جمله سطح، مجموع طول و وزن خشک ریشه در گیاه کنجد تحت تاثیر معنی دار غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن قرار گرفت، به طوری که با ازدیاد غلظت دی اکسید کربن افزایش نشان دادند، ولی در گیاه تاج خروس سطح، متوسط قطر، مجموع طول و وزن خشک ریشه با افزایش غلظت دی اکسید کربن کاهش نشان داد. نسبت ریشه به اندام هوایی تحت تاثیر معنی‌دار غلظت‌های مختلف دی اکسید کربن بود. این نسبت با ازدیاد غلظت دی اکسید کربن در گیاه کنجد و در گیاه تاج خروس افزایش داد. به طور کلی، نتایج نشان داد که افزایش غلظت دی اکسید کربن در کنجد به عنوان یک گیاه سه کربنه و گرمادوست، باعث برتری از نظر رشد و تولید خواهد شد و در تاج خروس افزایش غلظت دی اکسید کربن تاثیری برتولید آن نداشت، ولی درجه حرارت بالای ناشی از افزایش غلظت دی اکسید کربن باعث کوتاهی طول دوره رشد و کاهش سرعت رشد و تولید می‌شود.
|
|
کلیدواژه
|
رقابت بین گونه‌ای ,رقابت درون گونه‌ای ,علف هرز ,گیاه زراعی ,Crop ,Inter-species competition ,Intra-species competition ,WEED
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, استادیار, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, استاد , ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, استادیار , ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|