تاثیر کاربرد کودهای اسید فولویک و اسید آمینه بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی، رشدی و عملکرد گشنیز (coriandrum sativum l.)

گیاه دارویی گشنیز(coriandrum sativum l.)  یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران است که در صورت شناخت صحیح می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی و صادرات غیرنفتی داشته باشد. در نظام کشاورزی پایدار، مصرف نهاده‌های آلی و زیستی به‌منظور دستیابی به افزایش کیفیت محصول، حفظ محیط زیست و سلامت جامعه از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. لذا به‌منظور بررسی اثرات اسید فولویک و اسید آمینه بر صفات رویشی و زایشی گشنیز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی اجرا شد. فاکتورها شامل اسید فولویک در سه سطح (صفر، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی اسید آمینه در دو سطح (صفر و سه در هزار) با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد که اسید فولویک اثر معنی‏داری بر صفات رویشی (ارتفاع، وزن تر و خشک بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ و وزن خشک برگ) داشت، به‏طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک بوته (به‌ترتیب، 9/49 و 3/7 گرم در بوته) در نتیجه اعمال تیمار 10 کیلوگرم در هکتار اسید فولویک به‌دست آمد، همچنین نتایج، نشان‌دهنده تاثیر معنی‏دار اسید فولویک بر صفات زایشی (عملکرد دانه، عملکرد بوته، شاخص برداشت و تعداد بذر) بود، به‌طوری‌که بالاترین عملکرد دانه (5/942 کیلوگرم در هکتار) در سطح 10 کیلوگرم در هکتار اسید فولویک تولید شد و کمترین مقدار (0/710 کیلوگرم در هکتار) در شاهد مشاهده شد. اسید آمینه نیز بر صفات رویشی (تعداد برگ و وزن تر و خشک برگ) و صفات زایشی (عملکرد دانه، تعداد بذر و وزن هزاردانه) تاثیرگذار بود، به‌طوری‌که بیشترین تعداد برگ (0/27 تعداد در بوته) و عملکرد دانه (3/873 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد سه در هزار اسید آمینه حاصل شد. نتایج اثرات متقابل نیز نشان داد، که سطوح مختلف اسید فولویک و اسید آمینه تاثیر معنی‏داری بر صفات (عملکرد دانه، عملکرد بوته، تعداد بذر در بوته و وزن هزار دانه) داشتند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد دانه و تعداد بذر در بوته ( به‌ترتیب با 0/985 کیلوگرم در هکتار و 6/204 تعداد در بوته) از تیمار پنج کیلوگرم اسید فولویک و سه در هزار اسید آمینه به‌دست آمدند. بر اساس این نتایج، می‌توان تیمار پنج کیلوگرم در هکتار اسید فولویک و سه در هزار اسید آمینه را در افزایش ویژگی‏های عملکردی و رشدی گشنیز در این آزمایش موثر دانست.

Effect of Fulvic Acid and Amino Acid Application on Physiological Characteristics, Growth and Yield of Coriander (Coriandrum sativum L.) as a Medicinal Plant

IntroductionMedicinal plants are one of the main natural resources of Iran from ancient times. Coriander medicinal plant is one of the most valuable resources in the vast range of Iranian natural resources which, if properly managed, can play an important role in nonoil production and export. Management and environmental factors such as nutritional management has a significant impact on the quantity and quality of plants. Application of organic fertilizers in conventional farming systems is not common and most of the need for food plants supply through chemical fertilizers for short period. The use of biofertilizers and organic matter are taken into consideration to reduce the use of chemical fertilizers and increase the quality of most crops. The use of organic and biological fertilizers in the production of medicinal plants in a sustainable agricultural system is important in order to achieve product quality environmental protection and community health. Stability and soil fertility through the use of organic fertilizers are important due to having most of the elements required by plants and beneficial effects on physical, chemical, biological and soil fertility. Therefore, the purpose of this study was to evaluate the effects of different levels of amino acid and fulvic acid on vegetative, reproduction characteristics and yield of coriander.Materials and MethodsIn this study, the effects of applications of fulvic acid and amino acid on yield and growth characteristics of coriander were evaluated under field conditions. Treatments were two levels of amino acid (0 and 3 per thousand) and three levels of fulvic acid (0, 5 and 10 kg.ha1). The experiment was designed as factorial arrangement based on randomized complete block design with three replications at the Research station of Faculty of Agriculture University of Birjand during growing season of 2017. The measured indices including vegetative characteristics (height plant, branches number, plant weight, leaf weight, leaf number) and reproductive characteristics (grain yield, 1000 seed weight, seed number, yield biological and harvest index). Finally, the experimental data were statistically analyzed using SAS ver. 9.2 and means were separated Duncan’s multiple test at 5% probability level of probability.Results and DiscussionThe results showed that fulvic acid had a significant effect on vegetative characteristics (height plant, fresh and dry weight of plant, branches number, leaf number and leaf dry weight), so that the highest fresh  and dry weight (49.9 and 7.3 g, respectively) were obtained  with application of 10 kg.ha1 of fulvic acid. Also, the results showed a significant effect of fulvic acid on reproductive characteristics (seed yield, biological yield, harvest index and seed number), so that the highest seed yield (942.5 kg.ha1) was obtained at 10 kg.ha1 fulvic acid, and the lowest of seed yield was observed (710.0 kg.ha1) in the control treatment. Amino acid also affected vegetative characteristics (leaf number and leaf weight), and reproductive characteristics (grain yield, seed number and 1000 seed weight), so that the highest number of leaf (27.0 per plant) and grain yield (873.3 kg.ha1) were obtained with the application of 3 per thousand amino acids. Interaction effects showed that different levels of fulvic acid and amino acids had a significant effect on reproductive performance (grain yield, biological yield, seed number and 1000seed weight). The highest grain yield and seed number (985.0 kg.ha1 and 204.6. per plant, respectively) were obtained at 5 kg.ha1 fulvic acid and 3 per thousand amino acid. ConclusionThe results of this study showed that fulvic acid and amino acid had significant effect on yield and growth characteristics of coriander. Thus, results showed that fulvic acid (5 kg.ha1) and amino acids (3 per thousand) had strong impact on yield and growth characteristics of coriander under field conditions.