تاثیر جمعیت علف هرز تاج خروس (amaranthus retroflexus l.) بر عملکرد روغن و ترکیب اسیدهای چرب دانه کرچک (ricinus communis l.)

کرچک (ricinus communis l.) از مهم ترین گیاهان زراعی با ارزش است که در صنایع داروسازی، آرایشی و صنعت کاربرد فراوان دارد. به منظور بررسی اثرات تداخلی تاج خروس (amaranthus retroflexus l.) بر عملکرد، درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب گیاه کرچک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی (ارومیه) در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل تراکم های 3، 4، 5 و 6 بوته در متر مربع کرچک و عامل دوم تراکم های صفر، 5 ، 10 و 15 بوته در متر مربع تاج خروس بود. نتایج نشان داد عملکرد روغن کرچک تحت تاثیر تراکم های کرچک، تاج خروس و اثر متقابل آن ها قرار گرفت، ولی ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک فقط تحت تاثیر معنی دار تراکم های تاج خروس بودند. با توجه به نتایج به دست آمده با افزایش تراکم تاج خروس کاهش 38-20 درصدی در عملکرد دانه، 39 درصدی در عملکرد روغن کرچک نسبت به کشت خالص (بدون علف هرز) مشاهده شد. با توجه به ویژگی های منحصر به فرد روغن کرچک که ناشی از ریسینولئیک اسید است با افزایش تراکم تاج خروس، این اسید چرب تا 19 درصد کاهش و پالمتیک اسید (74 درصد) و استئاریک اسید ( 108 درصد)، لینولئیک اسید (12 درصد) و اولئیک اسید (64 درصد) در مقایسه با کشت خالص کرچک افزایش یافت. به طورکلی، نتایج نشان داد علف هرز تاج خروس وحشی در تراکم های 10 و 15 بوته در مترمربع علاوه بر کاهش عملکرد دانه و روغن با تغییر در ترکیب اسیدهای چرب باعث کاهش کیفی روغن کرچک نیز می شود.