مقایسه کمی و کیفی ژنوتیپ های گندم نان (triticum aestivum l.) تحت تاثیر تنش رطوبتی انتهایی و محلول‌پاشی هیومیک اسید

اثر تنش رطوبتی و کاربرد هیومیک اسید به صورت محلول بر عملکرد کمی و همچنین کیفیت دانه ژنوتیپ‌های مختلف گندم نان(triticum aestivum l.)، طی آزمایشی در منطقه اردبیل در سال 87-1386 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. هیومیک اسید استخراج شده از پیت با ترکیب هیومات پتاسیم به کار رفت. صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و میزان پروتئین دانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش رطوبتی تاثیر معنی‌داری برصفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و میزان پروتئین دانه داشت. مصرف هیومات پتاسیم تنها بر محتوای پروتئین دانه تاثیر معنی‌داری نشان داد، اما برهمکنش سطوح تنش رطوبتی × محلول پاشی هیومات پتاسیم تاثیر معنی‌داری برصفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت. اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه مشاهده شد و برهمکنش هیومات پتاسیم × ژنوتیپ روی محتوای پروتئین دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. مصرف هیومات پتاسیم در مقایسه با عدم مصرف آن در شرایط تنش رطوبتی باعث افزایش معنی‌دار عملکرد بیولوژیک شد (به ترتیب 6.10 و 7.74 تن در هکتار). این میزان برای عملکرد دانه برابر 2.82 و 3.56 تن در هکتار بود، در حالی‌که در شرایط عدم تنش رطوبتی مصرف هیومات پتاسیم اختلاف معنی‌داری با عدم مصرف آن روی این صفات نشان نداد. بالاترین عملکرد دانه در بین ژنوتیپ‌ها متعلق به ژنوتیپ 4057 (برابر 3.92 تن) بود. تحت شرایط تنش رطوبتی، محتوای پروتئین دانه افزایش نشان داد و بالاترین محتوای پروتئین دانه (14.5 درصد) از ترکیب تیماری رقم ساراتووسکایا – 29 با مصرف هیومات پتاسیم و کمترین مقدار آن (13.4 درصد) از ترکیب تیماری ژنوتیپ 4057 در شرایط عدم مصرف هیومات پتاسیم به دست آمد.