بررسی امکان تقلیل اثرات تنش آبی در گیاه آفتابگردان(helianthus annus l.) با استفاده از ورمی کمپوست و زئولیت

به منظور بررسی امکان تقلیل اثر تنش کم آبی به کمک ورمی کمپوست و زئولیت (کلینوپتیلولیت) بر برخی خصوصیات کمی و کیفی در گیاه آفتابگردان(helianthus annus l.) آزمایشی به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 90-1389 اجراشد. تیمار تنش کم آبی در سه سطح، شاهد، :s1 50 درصد تخلیه رطوبتی،:s2 60 درصد تخلیه رطوبتی و s3 70 درصد تخلیه رطوبتی و چهار تیمار تغذیه تلفیقی شامل شاهدf1 (0 درصد ورمی کمپوست + تامین100درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود شیمیایی اوره + 175 درصد زئولیت)، f2 (تامین 25 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه توسط ورمی کمپوست + تامین 75 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه توسط کود شیمیایی اوره + 150 درصد زئولیت)، f3 (تامین 50 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه توسط ورمی کمپوست + تامین 50 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود شیمیایی اوره + 125 درصد زئولیت) و f4 (تامین 75 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه توسط ورمی کمپوست + تامین 25 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود شیمیایی اوره + 100 درصد زئولیت) بود. نتایج آزمایش نشان داد که تنش کم آبی (s2 و s3) باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه نسبت به شاهد شد، به طوری که سطح اول تنش نسبت به شاهد کاهشی 31 درصدی و نسبت به سطح دوم تنش کاهشی 50 درصدی داشت. همچنین تنش کم آبی (s2 و s3) باعث کاهش معنی دار عملکرد بیولوژیک، درصد روغن و عملکرد روغن نسبت به شرایط بدون تنش کم آبی گردید که با بررسی اثرات متقابل مشاهده شد که این کاهش‌ها در تیمار تغذیه تلفیقی، سطح f4 (s2f4 و s3f4) نسبت به سه سطوح دیگر کمتر بود. در بررسی صفات بیوشیمیایی این نتیجه بدست آمد که تنش خشکی سبب کاهش کلروفیل a ، کلروفیل b، کلروفیل کل و افزایش پرولین شد. در نهایت، می توان تامین 75 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه از طریق ورمی کمپوست و 25 درصد باقی مانده توسط کود شیمیایی اوره به همراه 100درصد زئولیت را به عنوان بهترین سطح تیمار مورد بررسی، در شرایط تنش کم آبیاری در این تحقیق مشخص نمود.