اثر تنش خشکی بر عملکرد،‌ اجزای عملکرد و آنتی‌اکسیدان در دو اکوتیپ سیر (allium sativum l.) با تراکم های کاشت مختلف

تنش خشکی یکی از معمول‌ترین و مضر‌ترین تنش‌های غیر زیستی است که می‌تواند به صورت جدی موجب کاهش تولید محصول گردد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و محتوی آنتی‌اکسیدان دو اکوتیپ سیر (allium sativum l.)، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی سمنان در سال زراعی 911390 انجام شد. اثر سه سطح تنش خشکی (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی)، به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب سطوح فاکتوریل شامل سه تراکم کاشت (30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و دو اکوتیپ سیر (طبس و طرود)‌، به عنوان فاکتور فرعی، بر محتوای آنتی‌اکسیدان، عملکرد سوخ،‌ درصد ماده خشک و اجزای عملکرد اعم از وزن تر و وزن خشک سوخ، قطر سوخ، طول سوخ، وزن تر و وزن خشک سیرچه، قطر سیرچه، طول سیرچه و تعداد سیرچه در سوخ مطالعه گردید. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی موجب کاهش معنی‌داری بر عملکرد سوخ، درصد ماده خشک و اجزای عملکرد شد. همچنین با افزایش تنش خشکی آنتی‌اکسیدان افزایش یافت. وزن تر (855/ 1 گرم) و خشک (635/ 0 گرم) و طول (118/ 2 سانتی متر) سیر‌چه در اکوتیپ طرود نسبت به وزن تر (512/ 1 گرم) و خشک (557/ 0 گرم) و طول (862/ 1 سانتی متر) سیر‌چه در اکوتیپ طبس بیشتر بود، اما تعداد سیر‌چه‌‌ها در سوخ در اکوتیپ طبس (993/ 9 عدد) بیشتر از این تعداد در اکوتیپ طرود (104/ 9 عدد) بود. عملکرد سوخ در تراکم کاشت 50 بوته در مترمربع (44/ 9660 کیلوگرم در هکتار) به طور معنی‌داری بیشتر از دو تراکم کاشت دیگر بود. عملکرد سوخ به طور معنی‌داری دارای همبستگی مثبتی با تمام اجزای عملکرد بود. از نتایج چنین بر ‌می‌آید که اعمال تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیر نسبت به شاهد گردید که این کاهش با تشدید سطح تنش افزایش یافت.