صدق تشبیه با ذکر ادات تشبیه از دیدگاه ابن طباطبا

یکی از ویژگی های بارز نقد ادبی در قرن چهارم هجری، آمیختگی آن با علم بلاغت است. ابن طباطبا(332ق) به عنوان نماینده و پیشگام علم نقد در قرن چهارم، شعر را بر اساس بلاغت تشبیه، ارزیابی کرده است. لازمه شناختی درست از تحول و تطور علم نقد و بلاغت، بررسی دقیق دیدگاه های پیشگامان علم نقد و بلاغت، چون ابن طباطبا است. این مقاله که با هدف تبیین و تحلیل دیدگاه ابن طباطبا در نقد تشبیه، بر اساس کتاب «عیار الشعر» به نگارش درآمد، می کوشد تا به روش توصیفی، تحلیلی به این سوال پاسخ دهد که هدف ابن طباطبا از صدق تشبیه با ذکر ادات تشبیه چیست؟ به این منظور با مراجعه به متن کتاب «عیار الشعر» و استخراج آرای پراکنده ابن طباطبا کوشیدیم تا دیدگاه وی را بر اساس منابع معتبر بلاغت، تبیین کنیم. از تحلیل دیدگاه ابن طباطبا، این نتیجه حاصل شد که تاکید وی به ذکر ادات تشبیه به دلیل دعوت شاعران به نوآوری در تشبیه، نزدیک شدن اغراق و غلو به حقیقت، عدم افاده معنای تشبیه بدون ادات و سرانجام تاکید و مبالغه در تشبیه است.