رئالیسم جادویی در برخی از داستان‌های کوتاه نجیب محفوظ

رئالیسم جادویی از شیوه ها یا سبک های  خاص در داستان نویسی معاصر است که نویسنده با باورپذیر کردن وقایع شگفت، خیالی و عناصر جادویی، خواننده را در فضایی رازگونه و باورپذیر، به سیر وامی دارد. بهره‌گیری از سبک رئالیسم جادویی بویژه در سرزمین های در حال توسعه به سبب موقعیت‌های ویژه سیاسی، تاریخی و اجتماعیِ آن ها در دهه های اخیر رواج یافته است. برخی از ویژگی‌های رئالیسم جادویی در داستان های کوتاه نجیب محفوظ قابل بررسی است. در این نوشتار به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی داستان‌های کوتاه نجیب محفوظ بر اساس مولفه های رئالیسم جادویی پرداخته شد. هدف مقاله نشان دادن این نکته است که نجیب محفوظ میان نمادها و عناصر جادویی با تاریخ معاصر اعراب؛ بویژه سرزمین مصر از یک سو و با نیمرخ روانی شخصیت‌های داستان از سوی دیگر چگونه پیوند برقرار کرده است. این تحقیق از این منظر حائز اهمیت است که در داستان های مورد نظر با استفاده از عناصری چون نمادها، غافل گیری و حوادث ناگهانی، امور شگفت‌انگیز و باورهای عجیب، و همچنین خواب و رویا، به جنبه‌های روانی شخصیت های داستانی و نیز تاریخ معاصر اعراب توجهی خاص نشان داده شده است. شکست اعراب از اسرائیل، خفقان سیاسی جوامع عرب، و نیز ناآگاهی ملی اعراب (بویژه مصریان) و کشمکش درونی شخصیت‌ها و تلاش برای گریز از مجازات از جمله مواردی است که با بهره‌گیری از مولفه‌های جادویی به شکلی محسوس در کانون توجه نجیب محفوظ بوده است.