تحلیلِ روان شناختیِ هجویاتِ حُطیئه بر اساسِ نظریه «آدلر» و «هورنای»

ویژگی های خاصِّ ادبیّات و زمینه های بسیار گستردۀ آن، موجب شده که این رشته با سایرِ رشته های علوم انسانی در ارتباطِ تنگاتنگ قرار گیرد. در این میان، روان شناسی به عنوانِ یکی از شاخه های علوم انسانی در بسیاری از زمینه ها با ادبیات تناسبِ موضوعی دارد، و ضرورتِ انجامِ پژوهش های مشترک، میانِ این دو مقوله، احساس می گردد. در این رابطه، هجا یکی از فنون شعری است که شاعر برای تسلّی دادن به آشفتگی های درونیِ خود می سُراید که بررسی دقیقِ علل و عواملِ پیداییِ آن از دیدگاهِ روان شناختی می تواند بسیار حائز اهمیت باشد. این مقاله با رویکرد نقد روانکاوانه از هجوسروده های حطیئه، عواملِ هجو در شعرِ وی را در دو دستۀ عواملِ بیرونی و درونی و براساسِ نظریه روان شناختیِ «آلفرد آدلر» و «کارن هورنای» بررسی کرده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد هجوِ حطیئه از یک سو بازتابِ مشکلاتِ محیطی وی است، و از سوی دیگر، انعکاسِ مشکلاتِ روانی از جمله احساسِ حقارت، پرخاشگری و گُسستگی شخصیتِ اوست.