بررسی و مقایسه صورخیال در ملحمه های فرطوسی و شکّور

عنصر خیال، یکی از عناصر اصلی شعر است که آن را جز جوهری شعر و فصل مقوّم آن دانسته اند. عنصری که بر تمام عرصه های زندگی انسان مخصوصاً نحوه تفکر و زندگی ادبی و هنری ادیبان و هنرمندان سیطره دارد و عرصه ای نیست که از حضور و ظهور این نیروی شگفت انگیز و افسونگر تهی باشد؛ لکن در علم بیان و مباحث مهم آن (تشبیه، استعاره و کنایه) نمودی پویا و گسترده دارد. از دیگر سو، ملحمه- که در ادبیات معاصر عرب بر منظومه های شعری طولانی اطلاق می گردد و داستان زندگی انسانی بزرگ را در موقعیت های مختلف به تصویر می کشد- به عنوان یکی از انواع ادبی مطرح شده و در این میان ملحمه های دینی از اهمیتی بیشتر برخوردار بوده اند. به دلیل جایگاه قابل تامل ملحمه بخصوص ملحمه دینی در ادبیات معاصر عرب و شیوه هایی منحصر به فرد که در این نوع ادبی وجود دارد، توجه خاص به این نوع ادبی ضروری می نماید. روشن کردن این بخش از زیبایی های ادبی در ملحمه های فرطوسی و شکّور- که معطوف به زندگی رسول خدا(ص) است- هدفی است که در این پژوهش تلاش می شود به آن دست یافته شود. تنوع و گستردگی تصاویر تشبیهی و استعاری در دو ملحمه، ابتکار و نوآوری و عرضه تصاویر جدید در ملحمه شکّور، فراوانی انواع کنایه و همچنین استعاره مکنیه در ملحمه شکّور بخشی از نتایج این پژوهش به شمار می رود.