تحلیل بازتاب عناصر تراژدی شکسپیر در نمایش‌نامه مجنون لیلی احمد شوقی

نمایش‌نامه به عنوان یک نوع ادبی، بیان تصویری از تصاویر زندگی با استفاده از عنصر گفتگو (دیالوگ) است که چند بازیگر در مقابل مردم بر روی سن، به نمایش می‌گذارند. نمایش‌نامه نویسی- آن‌گونه که در ادبیات معاصر عربی وجود دارد- نوع ادبی تازه‌ای محسوب می‌شود که از ادبیات غرب اقتباس شده و احمد شوقی اولین کسی است که به نمایش‌نامه نویسی منظوم در ادبیات عربی پرداخته است؛ از جمله نمایش‌نامه‌های منظوم وی «مجنون لیلی» است. «مجنون لیلی» دومین نمایش‌نامه شوقی و قصه عشق پاک (حب عذرا) است. شوقی، خمیر مایه اصلی این نمایش‌نامه را از میراث عربی به‌ویژه روایات جمع شده تا قرن چهارم هجری در کتاب «الاغانی» ابوالفرج اصفهانی گرفته است و آن را در قالبی برگرفته از نمایش‌نامه‌های اروپایی به‌ویژه، نمایش‌نامه‌های شکسپیر طراحی کرده است. هدف ما از نگارش این مقاله، بررسی عناصر تراژدی شکسپیر در مجنون لیلی است. برای وصول به این هدف، با روش توصیفی- تحلیلی هشت عنصر از عناصر تراژدی شکسپیر شاملِ کشمکش (صراع) در درام و عنصرتعلیق (انتظار)؛ قهرمان تراژدی؛ عنصر قضا و قدر و خطای تراژدی؛ نیروهای خارق العاده و جن؛ پیرنگ؛ جنون؛ مرگ قهرمان داستان در پایان؛ وحدتهای سه‌گانه (زمان، مکان و موضوع) و عنصر مزاح بررسی شد و بر نمایش‌نامه «مجنون لیلی» تطبیق یافت.