اندیشه و رویکردهای شاعر نقد و بررسی مقایسه‌ای آرا ‍‍ ناقدان برجسته معاصر غرب و عرب

گاه در بعضی مجامع ادبی چنین گمان می‌شود که بهره‌مندبودن شاعر از ذوق و قریحه خاص شعری، لزوما برخاسته از مراتب فهم و معرفت عمیق و گسترده وی از حقایق عالم است. چنین پنداری درباره شاعر مانع از ورود رویکردهای انتقادی به ساحت شعر او می‌گردد. حال آنکه اگرچه شاعر از علوّ طبع و تخیلی ژرف برخوردار باشد، این بدان معنا نیست که همواره ادراکی برتر از دیگران در کشف حقیقت و تفسیر آن دارد و یا با مراتب عالی وجود و عوالم غیب در ارتباط است. حقیقت آن است که شاعر به سبب دارابودن نگرشی متفاوت به پدیده‌های پیرامون خویش، برداشتی دیگر از موجودیّت این اشیا و روابط میان آنها دارد لذا دریافت درونی خود را در قالب الفاظ و عباراتی نو و برانگیزاننده پردازش می‌کند، در این میان هرچه شاعر گنجینه وسیعتری از علوم و معارف در درون خود داشته و به مراتب عالی‌تری از رشد و ارتقای فکر نایل آمده باشد، مفاهیم و مضامینی متعالی نیز در متن شعر وی مشهود خواهد بود. از این رو، استعداد پردازش شعر، تزکیه روح و رشد شخصیت شاعر تنها زمینه‌ای برای دست‌یافتن به حقایق و سنخیت‌یافتن با آنهاست. تاثیر عمیق و پایدار نظام فکری شاعر بر زبان و فرهنگ جامعه، نباید موجب گردد نقشی ویژه در تاثیرگذاری بر افکار و هدایت فکری جامعه متوجه وی بدانیم. اندیشه شاعرانه او هراندازه غنیتر، اصیلتر و وسیعتر گردد، تاثیری بسزا در رشد فکری جامعه ادبی و به دنبال آن رشد فرهنگ عمومی جامعه خواهد داشت. بنابر نتیجه این پژوهش مقایسه‌ای- تحلیلی می‌توان گفت مکاتب ادبی غرب بطور عمده، حامی بی‌طرفی شعر و حفظ ساختار هنری آن هستند، امّا در جوامع ادبی عرب، با وجود تاثر از ساختار این مکاتب، شاهد روح معانی و مفاهیمی عالی هستیم که ضمن حفظ ماهیت حسّی و خیال‌انگیز شعر، در متن آن مشهود است.