سیری در روند تکاملی کنایه و اقسام آن

کنایه به عنوان یکی از گونه های علم بیان، از جمله شیوه ها و فنون ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیرصریح مفاهیم و مقاصد است. در این فن، گوینده بنا به اقتضای حال، غرض مورد نظر خود را در قالب کلامی جذّاب به تصویر می کشد تا از راهی کوتاه و غیرمستقیم به هدف خویش نایل آید. کنایه نیز بسان دیگر فنون ادبی و غیرادبی از زمان پیدایش تاکنون در مسیر حیات خود، دستخوش فراز و فرودهای فراوانی شده است وآنچه امروزه به عنوان کنایه و اقسام آن شناخته می شود، با کاربردها و صورتهای اولیه ی این فن تفاوتهای چشمگیر دارد. نوشته حاضر کوشش نموده تا مراحل رشد و کمال و به بار نشستن کنایه را در طول تاریخ بلاغت پیگیری کند و گونه های مختلف آن را عرضه نماید. برای نیل به این هدف، ابتدا به تعریف و تبیین هر یک از کلیدواژه های تحقیق اعم از کنایه، تعریض، تلویح، ایما و اشاره، رمز و سایر گونه های کنایه پرداخته شده و سپس روند تحوّلات هر یک از این اقسام در طول تاریخ بلاغت عربی مورد ارزیابی قرار گرفته است.