درآمدی بر شرح ابن عطیفه بر منظومه نحوی العروه الوثقی

منظومه سرایی نحوی از جمله فنون کهن ادبی است. نحویان برای سهولت یادگیری قواعد نحوی به سرودن منظومه‌های نحوی پرداخته‌اند. پیامد این گرایش منظومه‌‌سرایی، نگارش شروحی مختلف و متعدد است. شرح توصیفی- انتقادی علی بن عطیفه، دانشمند نحوی قرن سیزدهم هجری، بر منظومه نحوی «العروه الوثقی» اثر عبدالسمیع بن محمدعلی یزدی یکی از آنهاست. از ویژگیهای مهم این شرح درج فراوان آرای نحویان گذشته با نگاهی انتقادی بر آنهاست که تبحّر و چیرگی کامل شارح را در نحو نشان می دهد. تاثر از عقاید نحویان پیشین در این نوشته به خوبی مشاهده می شود. بیشترین تاثیرپذیری وی از رضی الدین استرآبادی، سیوطی و سید علیخان مدنی است. شارح در این کتاب به مکتب نحوی بصره بیشتر گرایش دارد هرچند گاه آرای نحویان کوفه را بر دیگر نظرها ترجیح می دهد.