بررسی استعاره مفهومیِ «انسان، فناوری است» در زبان محاوره عربی

از منظر زبان‌شناسی شناختی، نظامِ مفهومی که انسان بر اساس آن فکر می‌کند و سخن می‌گوید ماهیتی مبتنی بر استعاره دارد؛ بنابراین استعاره بخش مهمی از زبان را تشکیل می‌دهد و می‌تواند یکی از راه‌های شناخت ساختار روانی افراد جامعه و مفاهیم ذهنی آن‌ها باشد. به‌تبع آن، استعاره برگرفته از فناوری نیز می‌تواند بیان‌کننده ساختار روانی گویشوران زبان و مفاهیم ذهنی آن‌ها درباره نحوه مواجهه انسان با فناوری و چگونگی تعامل این دو با هم باشد. در این پژوهش تلاش شده با تکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی، استعاره مفهومی «انسان، فناوری است» در زبان محاوره عربی بررسی شود. نتایج نشان می‌دهد در زبان محاوره عربی یک مدل شناختی-آرمانی از ارتباط انسان و فناوری وجود دارد که در آن، قلمرو منبع شامل عناصری همچون «ماشین»، «تلفن همراه»، «رایانه»، «اینترنت» و «صنعت» است و «انسان» به‌عنوان قلمرو هدف، نقطه ثقل این مدلِ شناختی است. بنابراین استعاره مفهومی «انسان، فناوری است» با تمامی اجزایش، به‌طور ناخودآگاه در زبان محاوره عربی برانگیخته‌شده و نگاشت استعاری میان قلمرو منبع و هدف را پدید می‌آورد. نگاشتی که بر مبنای آن مفاهیم انتزاعی با زبانی ساده و ملموس بیان می‌شود و به‌نوعی تداعی‌گر استیلای فناوری بر ذهن و زبان انسان و ناتوانی او در برابر فناوری است.

The investigation of the conceptual metaphor of man is technology in the colloquial Arabic

From cognitive linguistics' point of view, the conceptual system according to which man thinks and acts has a metaphorical nature. Therefore, metaphor is an important part of colloquial language and can be one of the ways to understand the psychological structure of people in society and their mental concepts. Consequently, technology-derived metaphor can also express the psychological structure of language speakers and their mental concepts about how humans encounter technology and the way these two interact with each other. Enjoying the descriptive-analytical method, this study has investigated the anthropological role of the conceptual metaphor of man is technology in the colloquial Arabic. Studies show that, in the colloquial Arabic, there is a cognitive-ideal model regarding the relationship between man and technology, in which the source territory includes elements such as car, cell phone, computer, internet and industry and Man, as the target territory, is the center of gravity in this cognitive model. The conceptual metaphor of man is technology with all its components is subconsciously evoked in the colloquial Arabic which creates a metaphorical mapping between the source and target territories. Based on this mapping, abstract concepts are expressed in a simple and tangible language and they somehow convey the inability of man against technology and the domination of technology over his present and future life.