واکاوی جلوه‌های «فرودست» گایاتری اسپیواک در رمان ریح الجنوب با مطالعه موردی زنان

تاثیر استعمار بر جهان سوم یکی از موضوعاتی است که بازتاب آن همواره در آثار نویسندگان و شاعران جهان‌دیده می‌شود. نقد پسا استعماری از پژوهش‌های میان‌رشته‌ای نوین است و مطالعات فرودستان از شاخه‌های نظری آن به شمار می‌آید. چنین مطالعاتی در پی آن است تا از طریق بازاندیشی در اجتماع و متون مختلف، به قشرهای فرودست فاعلیت ببخشد. یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان مطالعات فرودست، گایاتری اسپیواک است. اسپیواک همزمان رویکردی فمینیستی – پسااستعماری دارد و تمرکز اصلی وی بر فرودست مونث یا زنان است. در حقیقت هدف مطالعات فرودستان و به‌ویژه اسپیواک، بازنمایی صدا و ذهنیت فرودستان به خصوص زنان می‌باشد.رمان ریح الجنوب رمانی الجزایری است که به زبان عربی و توسط عبدالحمید بن هدوقه به رشته تحریر درآمده و نویسنده با بهره‌گیری از توصیف، واقعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حاکم بر الجزایر پس از انقلاب را نشان داده است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی – تحلیلی، رمان ریح الجنوب را با نقد پسااستعماری و به‌ویژه نظریات اسپیواک در رابطه با فرودست مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. هدوقه، نظام فئودالی حاکم بر روستاهای الجزایر و حکم‌فرمایی استعمار روانی و عقیده‌ای را توصیف کرده و سعی دارد تا در قالب رمان جایگاه فرودست زنان و تبعیض جنسیتی آنان را در مسائلی چون: ازدواج اجباری، دیدگاه سنتی درباره زنان و تحکم روحیه مرد سالارانه در جامعه را برای خوانندگان به تصویر کشد؛ ازاین رو صدا، عاملیت و ذهنیت زنان فرودست است که در قالب اقدامات سنت شکنانه و پویایی شخصیت‌های زنان داستان تجلی می یابد.

An Analysis of Guyattari Spivak's Inferior Manifestations in the Novel Rih al-Janub with a Case Study of Women

The impact of colonialism on the Third World is one of the topics that is always reflected in the works of writers and poets of the world. Postcolonial critique is one of the new and modern interdisciplinary researches and studies of the lower classes are considered among its theoretical branches. Such studies seek to activate the lower classes through rethinking in society and in various texts. One of the most important theorists of inferior studies is Gayatri Spivak. At the same time, Spivak has a feministpostcolonial approach and her main focus is on inferior status of females or women.In fact, the purpose of the studies of the lower classes, especially Spivak, is to represent the voice and mentality of the lower classes, especially women.The novel Rih alJanub is the first Algerian novel which has been written in Arabic by Abdul Hamid IbnHadduqa, and the author uses the description to show the social, political and cultural reality that ruled Algeria after the revolution. Using a descriptiveanalytical method, the present study has studied and investigated the novel Rih alJanub with postcolonial critique and especially Spivak’’s theories about the inferior status. In fact, Hadduqa described the feudal system that ruled Algerian villages and the rule of psychological and ideological colonization and tries to portray the inferior status of women and their gender discrimination in issues such as forced marriage, the traditional view of women and the strengthening of the patriarchal spirit in society in the form of novels for readers.