تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب (س)بر اساس دستور نقش گرای هلیدی

دستورنقش‌گرای نظام‌مند «مایکل هلیدی» زبان‌شناس انگلیسی یکی ازمهم‌ترین ارکان زبان‌شناسی نقش گرا محسوب می‌شود که براهمیت نقش ومعنا تاکید می‌ورزد و با تکیه ‌بر سه فرانقش اندیشگانی، بینافردی ومتن به بررسی متون می‌پردازد . فرانقش اندیشگانی مبتنی بر شش فرآیند مادی، کلامی، ذهنی، رابطه ای، وجودی و رفتاری است. دردیدگاه هلیدی، متن بر اساس کارکرد این فرایندها تحلیل می شود. در این پژوهش خطبه حضرت زینب(س)با توجه به نظریه هلیدی درحیطه فرا نقش اندیشگانی به منظور دریافت و تعیین فرآیند زبانی خطبه مورد تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد با انطباق این الگو بر خطبۀ شام حضرت زینب(س) فرایندهای زبانی این خطبه را به شیوۀ توصیفی -تحلیلی و آماری مورد مقایسه قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد که فرآیند مادی بیشترین فراوانی را دارد زیرا حضرت زینب(س) به عنوان پیام رسان نهضت کربلا سعی در روشنگریمردم و افشای حقایق رخداده در آنجا را داشته است. فرآیند مادی بیشترین ظرفیت را برای ابلاغ این مهم داراست. در فرآیند کلامی خطاب مستقیم و استفاده از قدرت انگیزشی افعال امر و نهی با هدف تاثیرگذاری بر اندیشه مخاطب به کار رفته است. در فرآیند ذهنی مهمترین هدف خطیب توجه دادن مخاطب به خطای فکری و عقیدتی اوست و در جایگاه بعدی به ترتیب فرآیند رفتاری، ربطی و وجودی قرار دارد.

The analysis of the ideational meta-function of the sermon of Hazrat Zainab(PBUH) based on Halliday's functional grammar

The systematic functional grammar of Michael Halliday, an English linguist, is one of the most important pillars of functional linguistics which emphasizes the importance of function and meaning and examines texts by relying on three ideational, interpersonal and textual Meta functions. In this research,the sermon of Hazrat Zeinab(PBUH)has been analyzed according to Halliday’s theory in the field of meta function of thought in order to recieve and determine the linguistic process of the sermon . The method of this research was library method and subject analysis. First, the theoretical concepts of the research were reread, then we examined the verbs and sentences and classified them based on this theory and determined the frequency of each. The results of the research show that the material process has the highest frequency because Hazrat Zainab (PBUH) as the ambassador of Karbala and the messenger of this movement and she tries to enlighten the people and reveal the facts that occurred in Karbala and the material process has the greatest capacity for this important issue.The material process has the greatest capacity to communicate this important point.In this mental process,the most important goal of the orator is to draw the audience’s attention to her intellectual and ideological error.Direct addressing and using the motivational power of commanding and forbidding actions has been aimed at influencing the audience’s thoughtKeywords: Functional Linguistics، Halliday، Sermon of Hazrat Zeinab (PBUH)، ideational metafunction.