واکاوی قصیده علّموها سروده محمد مهدی جواهری بر مبنای نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن کلاف

تحلیل گفتمان انتقادی یک گرایش مطالعاتی بین‌رشته ای است که ارتباط تنگاتنگی با علوم مختلف دارد. لازمه آن شرکت دادن عواملی همچون قدرت، ایدئولوژی، تاریخ و.. در متن است. قصیدهعلّموها، سروده محمد مهدی جواهری، نمونه‌ای از تجربه شاعری او، با زیرلایه‌های فراوان و مفاهیم عمیق است. او در این قصیده با رویکردی انتقادی، ضمن برشمردن تاثیر دانش و آگاهی بر ایفای نقش‌های اجتماعی متعدد از سوی زنان، قدرت و ایدئولوژی طبقه حاکم را یه تصویر می‌کشد. تعاملات زبانی جواهری و در معرض قراردادن اندیشه های درونی‌اش در قالب متن ادبی، در خور توجه است. اما باید دید ایدئولوژی‌های پنهان در اشعار جواهری کدام است؟ این پژوهش کوشیده‌ است بر اساس نظریه نورمن فرکلاف و بر مبنای سه اصل توصیف، تفسیر و تبیین در تحلیل گفتمان انتقادی، ضمن پاسخ به این سوال، ابعاد ادبی قصیده را نیز بررسی کند. نتایج نشان داد محتوای قصیدهعلّموها، پیوند متقابل ادبیات و جامعه را برای خواننده تداعی می‌کند. این قصیده با تاریخ، اجتماع، سیاست، روان شناسی و تعالیم دینی ارتباط تنگاتنگ دارد. جواهری با تکیه بر ایدئولوژی اسلامی، ضمن برشمردن عوامل ناآگاهی زنان و منافرت آن با چارچوب آموزه‌های قرآنی و تاثیر شگرف دانش و آگاهی بر موفقیت زنان مسلمان در ایفای نقش‌های سه‌گانه دختر، همسر و مادر، به انتقاد از توزیع ناعادلانه قدرت حاکمان می‌پردازد. یک‌دستی فضای شعر، انسجام، رعایت وحدت موضوع، پیوستگی و ارتباط منطقی بین الفاظ و مفاهیم، هماهنگی بین واژگان، زبان استوار و لحن کوبنده شاعر در سرتاسر قصیده، از مهم‌ترین ویژگی قصیده در برجسته‌سازی گفتمان است.

Investigation of the poem of Allemoha by Mohammad Mehdi JavaheriBased on Norman Fairclough's theory of critical discourse analysis

Critical discourse analysis is an interdisciplinary field of study that is closely related to various sciences.It requires the participation of factors such as power, ideology, history, etc.The poem Allemoha , composed by Javaheri, is an example of her poetic experience, with many sublayers and deep meanings.In this poem, with a critical approach, while enumerating the effect of knowledge and awareness on the performance of various social roles by women, she depicts the power and ideology of the ruling class.But what are the hidden ideologies in jewelry poems?Based on Norman Fairclough's theory and based on the three principles of description, interpretation and explanation in critical discourse analysis, this research has tried to examine the literary dimensions of the poem while answering this question.The results showed that the content of the poem evokes the interrelationship of literature and society for the reader.This poem is closely related to history, society,, psychology and religious teachings.Relying on Islamic ideology, while enumerating the factors of women's ignorance and its hatred with the framework of Quranic teachings and the tremendous impact of knowledge and awareness on the success of Muslim women in playing the three roles of daughter, husband and mother, Javaheri criticizes unfair distribution The power of the rulers pays.The uniformity of the poetic space, coherence, observance of the unity of the subject, continuity and logical connection between words and concepts, harmony between words, firm language and the poet's striking tone throughout the poem are the most important features of the poem in highlighting the discourse.