تحلیل کاربردشناختی «قصیده الارض» محمود درویش با تکیه بر نظریه کنش گفتار

نظریه کنش گفتار از مقوله‌های بنیادین در حوزه کاربردشناسی زبان است که زبان را در نقشمندی کاربران و تحلیل معانی ثانوی کلام بر مبنای اطلاعات بافتی مورد بررسی قرار می‌دهد؛ در این شاخه علمی، نظریه کنش گفتار به عنوان مقوله‌ای در ارتباط زبان و عمل، به کشف زوایای پنهان کلام و اعمالی که بر پایه کارکرد زبان می‌توان انجام داد می‌پردازد. بدین منظور جستار حاضر درصدد است تا با روش توصیفی تحلیلی، قصیده‌ای از شاعر مقاومت، محمود درویش را در مقام یک کنش کلامی مورد تحلیل قرار دهد تا از این رهگذر با توجه به تعیین معانی متن براساس بافت در نظریه مذکور بتواند به خوانشی کاربردشناختی از یک اثر زبانی، به عنوان کنشی در راستای دیگر کنش های مقاومت دست یابد. براساس الگوی کنش جان سرل، یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که کنشگری قصیده در کارکرد اظهاری و عاطفی بیشترین بسامد را برخوردار است. کنش اظهاری شاعر در راستای اثبات هویت سرزمینی و جغرافیایی، بازگویی حقایق و حقوق غصب شده مردم فلسطین و با تاکید بر اطلاعات پیشین به عنوان گواهی برای عینیت بخشیدن به مدعای خویش، با هدف انگیزش عواطف و القای روحیه امید و مقاومت بیان می‌شود و در کنش عاطفی شاعر درصدد است درونه های عاطفی خود ناشی از حزن و اندوه، تاسف خود را نسبت به حوادث و وقایع پیش آمده نشان دهد. پاره گفت‌های شاعر غالباً در شکل ضمنی به عنوان یک کنش‌گفتار عرضه شده‌اند که از لازمه زیبایی و ادبیّت یک متن شعری است.

The analysis of Mahmoud Darvish’s QasidatalArz pragmatics on the basis of speech act theory

Speech act theory is known as the fundamental aspects of language pragmatism which considers the role of language in its applications and the contextual use. In such a scientific area of language study, speech act theory focuses on discovering the unobservable relationship between the language and an act known as pragmatics. To this purpose, the present study is an effort to analyze one of the odes of the resistance poet, Mahmoud Darvish, with a descriptiveanalytic methodology. It aims to discover the resistance speech acts according to the semantics, context, and pragmatics which are accompanied by the poet in his ode “QasidatalArz”. As together with John Searl's speech act theory, results show that the assertive and expressive speech acts have the highest frequency among others in the socalled ode. The assertive speech act of the poet was in concordance with proving the geopolitical identity, mentioning the truths and the usurped rights of Palestinians. It is with an emphasis on the past to testify his claim in order to promote emotional motivation and esprit. In the expressive speech act, the poet attempts to demonstrate a grim picture of his feelings because of the happenings of his contemporary. His speech acts are stated implicitly which are prerequisites of a poetic text.