نقد کهن‌الگوهای شخصیت اول و نمادهای رمان «رقصه الجدیله والنهر» اثر وفاء عبدالرزاق

نقد کهن الگویی ضمن کشف حقیقت کهن الگوها و عناصر تکراری در متن ادبی، چگونگی جذب آنها توسط ذهن نویسنده یا شاعر را نشان می دهد. رمان رقصة الجدیلة والنهر که به شیوۀ سیلان ذهن روایت شده است، اولینرمان عراقی در موضوع داعش است که بر نقش آفرینی زنان در مبارزه با داعش تاکید دارد و هنرمندانه و به صورتی نمادین به دردهای جامعۀ برخی کشورهای عربی که با داعش در جنگ بودند، اشاره دارد و به طور ویژهبا بیان مکان و حوادث واقعی، به بیان دردها و پریشانی های شخصیت های داستان به خصوص شخصیت اصلی ریحانه پرداخته است؛ دردهایی که سبب بروز برخی کهن الگوهای نهفته در بخش ناهشیار آنها شده است.این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی تلاش دارد به نقد کهن الگوهای بروز یافته در شخصیت اصلی رمان رقصة الجدیلة والنهر و نمادهایی چون درخت و سنبل و کودک که رمز کهن الگوهایی خاص قرار گرفته اند، بپردازد. نتایج حاکی از آن است که ناخودآگاه ریحانه در پی نبردش با دشمن جنایتکار و پریشان احوالی که در این مسیر در وی به وجود می آید، برخی کهن الگوهایی را که در بخش زیرین و ناهشیاروی به عنوان جزئی از کل نهفته است، بروز می دهد. بارزترین آنها سرنمون های قهرمان، پیرفرزانه و آنیموس است که به طور موقت و نه ثابت و گاه متناقض تجلی یافته است؛ چنانکه کهن الگوی قهرمان ریحانه در عین شفقت و مهربانی با هم رزمان خود برای دشمن خود داعش به شکل سایه نمود می یابد. همچنین وفاء قسمت بزرگی از رمان خود را به توصیف و بیان مونولگ های شخصیت ها و ویژگی های روحی آنها و همچنین اشیایموجود در مکان اختصاص داده است و این امر به کشف کهن الگوهای نمادی داستان چون درخت که نماد کهن الگوی مادر است و کودک گنگ که نماد کهن الگوی کودک مقدس است کمک بسیار می کند.

Criticism of Archetypal Character and ssymbol in Raghse Aljadile va Alnahrnovel Author Wafaa Abdel Razek

Criticism of Archetypal is a modern theory of literary criticism, This theory is based on the theories of Yung and his views on psychoanalytic criticism. This theory discovers the fact of archetypes and repetitive elements in literature or literary text in particular and shows how to attract them by the mind of the writer or poet. The novel is narrated by stream of consciousness method. This novel is the first Arabic novel that is very artistic and symbolic and it mysterious refers to pains of some Arabic countries that were at war with the ISIS and in particular with the expression of real places and events, it expresses the effect of destructionand pain on the people of Eyzadiyeh, Sinjar and Sbaykr. This study tries to investigate Characters and symbols in Raghse Aljadile va Alnahr novel by using archetypal criticism method. Studies indicate that this novel is full of archetypes and as the novel is a psychological novel can be study by archetypal theory. Wafaa devoted large part of the novel to the characterization and properties of their spiritual and this has helped to discover the archetypes of the story. Another is that the author was able to show ISIS with all malice genesis in his novel by using the archetype of evil