بررسی مولفه‌های گفتمان‌مدار در مربع ایدئولوژیک سرودهای ملی کشورهای عربی حوزه شام بر اساس مدل ون‌دایک

ارزیابی سطوح گوناگون گفتمان، امکان دستیابی به برداشتی جدید از آن را فراهم می‌نماید و تعاملات زبان با ساختارهای ایدئولوژیک را کشف می‌کند. از آن‌جاکه مهم‌ترین شرط بازتولید هویت ملی دسترسی به گفتمان‌هایی است که باعث هژمونی هویت می‌گردد؛ بنابراین سرود ملی هر کشور می‌تواند نقش مهمی در شناخت این مهم داشته‌باشد. ون‌دایک که ایدئولوژی را بنیانی برای بازنمایی‌هایِ اجتماعیِ مشترک می‌داند، مدلی را برای تحلیل انتقادی گفتمان ارائه نمود که می‌تواند چارچوبی مناسب برای بررسی بازتولید هویت در سرود ملی هر کشور باشد. هدف از پژوهش حاضر کشف مولفه‌های گفتمان‌مدار سرودهای ملی کشورهای عربی حوزه شام (لبنان، اردن، سوریه، فلسطین و عراق) است که منجر به ارائه هویت ملی در زبان می‌شود. بنابراین با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی این نتایج به‌دست آمد که برجسته‌سازی نکات مثبت خود و حاشیه‌رانی نکات منفیِ خود، مجموعا 78% از نظام گفتمانی سرودهای موردبحث را به‌خود اختصاص داده‌است. همچنین سطح معنی و ساخت گزاره‌ای برجسته‌ترین سطح گفتمانی این سرودهاست. این امر نشانگر مهارت تولیدکننده گفتمان سرودها در استفاده از توانمندی زبان برای برجسته‌سازی قطبِ خود است و چیرگی در این فن به سلامت ذوق و مهارت وی اشاره دارد.

Critical Discourse Analysis of National Anthems of Arabic Countries located at Levant Area Based on Van Dijk Model

Assessing different discourse levels provides new perception of the same and shows the interaction between language and ideological structures. Since discourses causing ideology hegemony are considered as the determining factor in reproducing national identity, national anthem of each company assume an important role in recognizing it. Van Dijk, considering ideology as a basis for common social representation, has provided a model for critical discourse analysis that can be a proper framework for investigating identity reproduction in each country’s national anthem. The present study aims to discover discourse strategies of Arabic countries’ national anthems, located at Levant area (Iraq, Palestine, Syria, Jordan, Lebanon), which leads to presenting national identity in language. Therefore, through a descriptiveanalysis method and Van Dijk’s model, the results indicate that foregrounding positives points and backgrounding negative points form 78% of the mentioned anthems discourse system. Furthermore, meaning and propositional structures are the most prominent levels of discourse in the anthems.