گفتمان انتقادی طنز در داستان «الجریمه» از مجموعه داستانی «ربیع فی الرماد» زکریا تامر

تحلیل گفتمان رویکردی میان رشته ای است که از طریق مطالعات تحلیل متون، زبان شناسی، سبک شناسی و نقد ادبی با ادبیات مرتبط است. در واقع تحلیل گفتمان با دخالت دادن عواملی همچون ایدیولوژی، قدرت، تاریخ و ... در ارتباط با زبان ها از جمله طنز به تفسیر متن کمک می کند.. زکریا تامر، ادیب و روزنامه نگار سوری است که با «داستان‌های کوتاه طنز» در جهت مبارزه با خفقان سیاسی و بیداری اجتماعی گام برمی‌دارد. دراین مقاله برآنیم تا داستان طنزی «الجریمه» و جان‌مایه‌ی تاریخی آن و هدف اصلی نویسنده را که مبارزه با نظام فاسد است، تبیین نماییم. زکریا تامر در این داستان با نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی سوریه فضای زندگی مردم را در آن برهه‌ی زمانی و مکانی به تصویر می‌کشد. از نتایج مهم تاثیرگذاری طنز در این داستان، استفاده‌ی نویسنده از مبالغه و اغراق، تضاد و کنایه است که به صورت مختلف طنز واژگانی، طنز موقعیتی و طنز شخصیتی تبلور دارد. همچنین، از قهرمانان تاریخی به صورت مقلوب و واژگون بهره می‌برد تا تشویش‌ها و پریشانی‌های جامعه‌ی خود را در داستان‌هایش انعکاس دهد.