تحلیل معنایی شروط فاء سببیه در قرآن کریم با نگاهی به نظریه‌ی مشروط به صدق جملات

یکی از نظریات فلسفی که در باب معناشناسی ذکر شده و سپس به حوزه‌ی زبان‌شناسی راه یافته، نظریه‌ی مشروط به صدق جملات است. براساس این نظریه، معنای جمله در محتوای گزاره‌‌‌‌ای آن گنجانده شده و بر حسب شرایط ، صدق آن ، قابل تبیین است. تطبیق این نظریه با ساختار متفاوت زبان عربی و به ویژه آیات قرآن کریم، می‌تواند دریچه‌ای به سوی درکی عمیق از قرآن کریم باشد. در زبان عربی جملات به دو گروه خبری و انشایی تقسیم می‌شوند.از آنجایی که اساس جمله‌های خبری، صدق و کذب آن است، بنابراین تبیین این نظریه در ارتباط با این گونه جمله‌ها بسیار روشن است؛ امّا با این همه ، بررسی نظریه‌ی مذکور در خصوص جمله‌های انشایی که بر اساس عدم احتمال صدق و کذب تعریف شده‌اند، نیاز به کنکاش بیشتری دارد. در واقع هدف پژوهش حاضر، بررسی آیات قرآن کریم در نوع خاصّی از جملات انشایی دستور زبان عربی، مانند: تحضیض، ترجی، تمنّی، عرض و... است که به گونه‌ای غیر مستقیم با گزاره‌ی خبری خود در ارتباط‌اند. نوشتار حاضر به روش پژوهش بنیادی و با بهره گیری از کتاب‌ها، منابع معتبر و مقالات علمی پژوهشی در پی تبیین آیات انشایی قرآن کریم در ترکیب با فاء سببیه بر اساس نظریه‌ی مشروط به صدق است و بیانگر آن است که گزاره‌های خبری در جملات انشایی پیش از فاء سببیه ، ارتباط معنایی خاصّی با مفهوم سببیت پس از فاء سببیه دارند. واژگان کلیدی: قرآن کریم، معناشناسی، نظریه مشروط به صدق، دستور زبان عربی، فاء سببیه.