معیارهای نقد، تصحیح، تحقیق و تعلیق حدیث از دیدگاه استاد علی‌اکبر غفاری(ره) با تاکید بر جامع‌المدارک

استاد عل ی اکبر غفاری دانشمند و حدیث شناس معاصر، دغدغۀ وجود اغلاط و اشکالات علم الحدیثی در متن و سند منابع حدیثی را داشت. وی با توفیقات الهی و براساس مهارتش در علوم اسلامی با ابداع ملاک ها و معیار ها یی، این مشکلات را به خوبی حل نمود. با واکاوی آثار استاد، معیارهایشان در تصحیح، تحقیق، تعلیقه نویسی و نقد استخراج گردید که مهمترین آن ها در تصحیح، عرضه و مقابلۀ متون بر نسخه های تصحیح و قرائت شده بر مشایخ و خطوط آن ها، مراجعه به مصادر و علمای متخصص بود، در تعلیقه نویسی، رعایت تقوای علمی و امانت داری بود. در نقد متن، ارجاع به قرآن و سنت بود. در نقد سند از شناسایی و اعتباریابی راویان و بررسی کیفیت سند مدد جسته است. راهکارهای استاد در تصحیح و تحقیق بر تالیفات عالمان بزرگ معاصر هم چون جامع المدارک، جلوه گر تبحر ایشان و شایستۀ الگو گرفتن است. پژوهشگران علوم حدیث می توانند با تاسی به سیرۀ وی درحدیث پژوهی و بهره جستن از روش ها و معیارهایشان، به حدیث پژوهی تداوم ببخشند.

criteria for criticism, correction, research, and margin of hadith from the viewpoint of aliakbar ghaffari in jāmi’ almadārik

professor aliakbar ghaffari, a contemporary scholar and traditionist, concerned the existence of hadith errors and problems in the text and sanad of hadith sources. based on divine aids and his mastery on islamic sciences, he solved these problems by providing criteria and standards. analyzing his works, this article extracts his criteria of correction, research, margining and criticism. they include: 1) presenting and confronting the texts to the corrected and read versions of the sheikhs and their handwritings, referring to sources and expert scholars in correction, 2) observing scientific piety and trusty in margining, 3) referring to sunnah and the qur’an in text criticism, 4) and identifying and validating narrators and surveying the quality of sanad in sanad criticism. professor’s solutions for correcting and researching contemporary great scholars’ works such as jāmi’ almadārik show his mastery and deserve to be a pattern. hadith science scholars can continue to study hadith referring to professor’s methods and apply his ways and criteria.