زمان تحقق دین الهی و کارکرد آن در شخصیت‌سازی، موضوع محوری سورۀ ذاریات

هر سوره دارای غرض واحدی است که کشف آن، در به هم پیوستگی آیات نقش مهمی دارد. این پژوهش به دنبال پاسخی تحلیلی برای این پرسش است که غرض محوری سورۀ ذاریات، با وجود اسلوب های مختلفِ هشدار، بشارت، توصیه، ذکر نمونه و داستان در آن، چیست؟ برای پاسخ از تحلیل محتوا استفاده شده است. تفاسیر، با توجه به معنای یوم الدین جزای انسان‌ها در قیامت را، غرض محوری این سوره دانسته‌اند، اما این پژوهش، با بهره گیری از فرایند تفسیر ساختاری سوره ها و با توجه به قرائن درون‌ متنی و برون متنی موجود، برپایی دین الهی در برهه ای از زمان و در قالب ایجاد تحول حداکثری در شخصیت سازی را به عنوان غرض محوری آن به اثبات رسانده ‌است. طبق تحلیل کمی، موضوع حتمی بودن وعدۀ تحقق دین در جامعه %32، نمونه‌‌هایی از زمینه چینی های صورت‌گرفته برای رسیدن به جامعۀ ایده آل %53 و هشدار به منکران وعدۀ برپایی دین در جامعه %15 موضوعات سوره را به خود اختصاص داد، که نشان   می دهد به لحاظ آماری، سوره به موضوع برپایی دین در جامعه اشاره داشته و گویای محوریت این موضوع در آن است. این برداشت با توجه به قرائن درون متنی و برون‌متنی تایید شده است.

the time of establishing divine religion and its function in characterizing; central subject of surah dhārīyāt

every surah has a single purpose, so that its discovery plays an important role in the coherence of verses. this research brings an analytical answer to the question: “what is the central purpose of surah dhārīyāt, despite the existence of different methods of warning, good tiding, advice, mentioning examples, and stories in it?” although commentaries, according to the meaning of yawm aldin, consider the punishment of human beings on the day of resurrection as the central purpose of this surah, this research, based on the content analysis method using the process of structural interpretation of the surahs and considering the existing internal and external evidences, shows that the central purpose of it is “the establishment of the divine religion in a period of time in the form of creating a maximum change in characterization.” according to quantitative analysis, the issue of the certain promise of establishing religion in the society with 32%, examples of the arrangements made to reach the ideal society with 53%, and warning the deniers of the promise of establishing religion in the society with 15% comprise the surah’s topics. in conclusion, the surah’s central purpose refers to the issue of establishing religion in society. this interpretation is confirmed by internal and external text contexts.