تحلیل انتقادی متون نقلی اسلامی و پیشااسلامی در تعیین هویت قربانی ابراهیم (ع)

هویت قربانی ابراهیم، مسئله ای جدی در ادیان توحیدی است. ظواهر متون عهدینی، اسحاق را ذبیح می داند، اما در میان مسلمانان به دلیل اجمال آیات مربوط به داستان ذبح در قرآن، اختلاف هایی در تعیین ذبیح وجود دارد. دامنۀ این اختلافات در روایات فریقین، بیشتر است. بخشی از روایات فریقین، اسماعیل را ذبیح معرفی می کند وگروهی دیگر، اسحاق را. پژوهش حاضر، متون مرتبط با این موضوع، را در منابع اسلامی و عهدینی، با رویکردی تحلیلی انتقادی، از رهگذر تحلیل سندی و متنی روایات و متون نقلی عهدینی و اسلامی، ارزیابی می کند. یافته های تحقیق نشان می‌دهد با وجود صراحت بخش هایی از کتاب مقدس در تعیین ذبیح، شواهد درون متنی حاکی است، عبارت هایی که به نام ذبیح اشاره دارد، افزوده های تفسیری مفسران کتاب مقدس است. همچنین با وجود اختلاف در روایات اسلامی، تحلیل اسناد و ملاحظۀ شواهد درون متنی آیات قرآن و روایات اسلامی، حاکی از آن است که اسماعیل، نامزد قربانی ابراهیم بوده است.

Critical Analysis of Islamic and PreIslamic Narrative Texts in Determining the Ibrahim (AS)’s Sacrifice

Identifying what was scarified by the Prophet Ibrahim (AS) is a serious issue in monotheistic religions. The Testaments apparently consider Isaac (AS) to be the sacrificed (zhabīh), while Muslims differ in defining it due to the ambiguity of the verses related to the story of the sacrifice (zhibh) in the Qur’an. The scope of this disagreement is even greater in the Shiite and Sunni narrations; Some Shiite and Sunni narrations introduce Ishmael (AS) as the sacrificed and another group as Isaac (AS). This research assesses the texts related to this issue in Islamic and Biblical sources, including those are directly or indirectly related to determining the sacrificed, with an analyticalcritical approach through the sanad and textual analysis of the Islamic narrations and Biblical texts. Findings show that despite the Biblical explicit statements in determining the sacrificed, the intext evidences suggest that the phrases referring to the name of the sacrificed are the interpretive additions of the commentators of the Bible. Additionally, despite the disagreement between Islamic narrations in determining the sacrificed, analyzing the sanads of narrations and considering the intext evidences of the verses of the Qur’an and Islamic narrations prove that Ismael (AS) was the candidate for the Ibrahim’s sacrifice.