تاثیر مکتب حدیثی کوفه در میراث روایی اشعریان قم تا قرن چهارم هجری

مکتب حدیثی کوفه به‌مثابه نخستین و معتبرترین مکتب حدیثی امامیه، در تکوین مکاتب حدیثی بعدی امامیه نقش بنیادین داشته است. در اواخر قرن اول هجری، کوچ یکی از طوایف شیعی کوفه به نام اشعریان به قم موجبات پیدایش مکتبی حدیثی در این شهر را فراهم کرد. پیوستگی‌های اشعریان مهاجر، به مکتب حدیثی کوفه در قرون سوم و چهارم شالودۀ مکتبی حدیثی پویا و تاثیرگذار را در قم شکل داد. این پیوستگی در قالب رحله های علمی و تبادل حدیث و آثار حدیثی امامیه، عموماً از محدثان کوفی به محدثان اشعری انتقال یافت. مکتب قم در قرون سوم و چهارم به ‌واسطۀ این ارتباط وثیق با مکتب کوفه به‌مثابه عمده‌ترین حوزۀ علمی امامیه شناخته می‌شد؛ به‌گونه‌ای که توانست با اعتبار خود، سهم مهمی در احادیث مجامیع اصلی امامیه داشته باشد. این سهم غالباً به شکل نگارش آثار حدیثی در این دوره پدیدار شد که مبنای نگارش مجامیع حدیثی امامیه به‌ویژه کافی و من لایحضره الفقیه در نسل‌های متاخر این مکتب شد.

The Impact of Kufi Hadith School on Narrative Heritage of Qom Ash’arites until the Fourth Century AH

As the first and most valid Imami School of hadith, the Hadith School of Kufa played a fundamental role in evolving the next Imami Schools of hadith. By the late of the first century AH, the migration of a Kufi Shiite tribe, the Ash’arites, to Qom led to the emergence of a hadith school in this city. The immigrant Ash’arite connection to the Hadith School of Kufa in the third and fourth centuries formed the foundation of a dynamic and influential school of hadith in Qom. This connection, in the form of scientific travels and the exchange of hadith and Imami hadith works, was generally transferred from Kufi narrators to Ash’arites. Due to this close connection to the school of Kufa, the School of Qom in the third and fourth centuries was known as the main Imami scientific circle, so that it played an important role in hadiths of the main Imami collections. This role often appeared in the form of writing hadith works in this period, which became the basis for writing Imami hadith collections, especially Kāfī and Man lā Yahzuruh alFaqīh, in the later generations of this school.