«بازشناسی معنایی واژگان «غیظ»، «غضب» و «سَخَط» در قرآن کریم با رویکرد تفسیری»

جایگاه هر واژه در قرآن، صرفاً در خدمت ارائۀ مفهومی است که کلمات هم‌معنا نمی توانند آن معنا را القا کنند. بررسی معنایی واژگان «غیظ»، «غضب» و «سخَط» در قرآن، با بهره گیری از روش تحلیل واژگانی و با رویکرد تفسیری، بیانگر آن است که واژگان مذکور با توجه به ‌مقتضای حال، جهت تبیین مفهومی خاص بیان شده است و هرگونه تغییری در چینش آن ها، موجب خلل در معنا خواهد بود. بررسی مفهومی این واژگان نشان می دهد: «غیظ» با رویکرد تبیین عواطف انسانی، مختص کفار و منافقان بوده و ذات خداوندی و انبیاء از آن مبرا هستند. پژوهش حاضر بیانگر آن است که واژه «غضب»، مختص خداوند و گاه جلوه ای از احساسات انبیاء و مومنان است، در حالی که «سخَط» در ادبیات قرآن، اوج ناخشنودی خداوند از بندگان است که جلوۀ این «سخط» خداوندی، صرفاً در برخورد با منافقان بیان شده است و متقابلاً نیز، منافقان از خدا و رسولش دچار «سخَط» می شوند.

Semantic Recognition of the Words “Ghayz”, “Ghadab” and “Sakhat” in the Qur’an; An Interpretive Approach

Every Qur’anic word is placed in a position which presents a concept that other synonymous words cannot convey. Based on the lexical analysis method and the interpretive approach, a semantic study of the words “ghayz”, “ghadab” and “sakhat” in the Qur’an indicates that they have been expressed to explain a specific concept. As such, any change in their arrangement will distort the meaning. The conceptual study of these words shows that “ghayz”, regarding to explain human emotions, is specific to infidels and hypocrites, and the essence of God and the prophets are free from it. This research proves that the word “ghadab” belongs only to God, which sometimes is a manifestation of the feelings of the prophets and believers. However, “sakhat” means the God’s highest displeasure with His servants. The manifestation of the Divine sakhat only is expressed in dealing with the hypocrites, that in return, the hypocrites feel “sakhat” against God and His Messenger.