معناشناسی و تحلیل فرامتنی اصطلاحات نفرین‌تاب روایی در بستر صدور (مطالعۀ موردی: ترکیبات روایی «هبل»)

ترکیب واژۀ «هبل» با دیگر واژگان به ویژه «ام»، منجر به ساخت تعابیر کنایی نسبتاً درخور توجهی در زبان عربی و نیز ادبیات روایی شده است. دستیابی به معنای دقیق این کنایات روایی‌ برای مخاطب، پیچیده و گاه معنای ظاهری عبارات، نامتعارف جلوه کرده است. از این‌رو صحیح‌گزینیِ معادل معنایی این تعابیر، ضروری می‌نماید. نوشتار حاضر با مقایسۀ تحلیلی داده‌ها، به کاوش در متون کهن عرب و آراء اندیشمندان پرداخته و با بررسی فضای گفتمانی متون متقدم و بسترهای صدوری متون روایی، سعی دارد معادل امروزیِ عبارت «هَبِلَتکَ امُّک» و «تعابیر مشابه» را بیابد. تفاوت کاربرد این تعابیر در ادبیات عرب در مقایسه با زبان‌های هم‌ریشه مانند سریانی، آرامی و عبری؛ نفی پندار رایج بر انحصار این تعبیر در نفرین و ذم؛ اثبات چندکاربردی بودن این تعابیر کنایی؛ جایگزینی تعابیر دال بر تعجب، هشدار، مدح و خیرخواهی، توبیخ؛ به‌جای ذم و نفرین در مفهوم‌شناسی روایی، از مهمترین ثمرات این پژوهش است.

Semantics and Hypertext Analysis of Curselike Narrative Terms in the Issuance Context (Case Study: “Habl” Narrative Compounds)

Combining the word “Habl” with other words, especially “umm,” has led to relatively critical metaphorical interpretations in the Arabic language and the narrative literature. Achieving the exact meaning of these narrative allusions is complex for the audience, and sometimes, the apparent meaning of the phrases is unusual. Therefore, we should choose the correct semantic equivalent of these interpretations. This study aimed to find the modern match of the phrase هَبِلَتکَ أمُّک (habelatka ummuk) and “similar meaning,” by examining the ancient Arabic texts, scholars’ views, the discourse space of earlier texts, the issuance contexts of narrative texts, and analytical comparison of data. The results indicated that using these terms in Arabic literature is different from common languages such as Syriac, Aramaic, and Hebrew, the monopoly of this interpretation in curse and guilt is not prevalent, these metaphorical interpretations have various uses, different expressions of wonder, warning, praise, benevolence and reprimand instead of guilt and curse in the narrative conceptology are applicable.