نقد مستندات روایی حجیت اجتهادات صحابه

از مهم‌ترین ادلۀ‌ مورد استناد طرفداران حجیت اجتهادات صحابه، سنت است. پژوهش حاضر‌ در پی تبیین میزان اعتبار و ارزش این دلیل، در اثبات حجیت مذکور است. مهم‌ترین روایات مورد استناد مثبتین حجیت اقوال صحابه، سه حدیث اصحابی کالنجوم، سنت خلفاء‌ راشدین و اقتدا به شیخین است. بررسی سندی و متنی حدیث نخست نشان می‌دهد با وجود اینکه از دو حدیث دیگر مشهورتر بوده، در غایت ضعف می‌باشد؛ به طوری که عدۀ زیادی از محدثان اهل‌تسنن بر ضعیف، باطل، کذب و جعلی بودن آن تصریح نموده‌اند،؛ لذا این حدیث مصداق بارز رب مشهور لا اصل له می‌باشد. دو حدیث دیگر نیز وضعیتی بهتر از حدیث نخست ندارند. وقتی عدم امکان اثبات مدعا توسط احادیثی که دلاتشان بر مدعا به صورت مباشر بود، روشن شد، به طریق اولی عدم امکان اثبات مدعا توسط احادیث غیرمباشر اثبات می‌گردد و نهایتاً دست مدعی را در اثبات مدعا از دلیل سنت خالی می‌سازد.

Critique of Traditional Arguments on the Authority of Companions’ Ijtihad

One of the most important arguments cited by proponents of the authority of the ijtihad of Companions is tradition (Sunnah). The present study seeks to explain the validity and value of this reason for proving this authority. The most important narrations to prove this authority are three hadiths: “my Companions are as stars”, “Sunnah of the early Caliphs” and “imitating Sheikhain (two first Caliphs)”. An examination of the content (matn) and the chain of narrators (sanad) of the first hadith shows that although it is more famous than the others, it is extremely weak, so that many Sunni traditionists have pointed out its weakness, falsehood and fabrication. So this hadith is a clear example of the rule “sometimes a famous is not reliable”. Two next hadiths are not better than the first, as well. As a result, when the impossibility of proving the claim is clarified by the directing hadiths which were the main claims, consequently the impossibility of proving the claim is proved by the nondirecting hadiths and finally the claimant’s hand is empty in proving his claim.