ابوجعفر مرعشی راوی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)

ابوجعفر مرعشی محدثی بوده که ابومنصور طبرسی و ابوسعد سمعانی بی واسطه از او روایت کرده‌اند. طبرسی در کتاب الاحتجاج روایات تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) را از ابوجعفر مرعشی نقل کرده است. نویسندۀ الاحتجاج تمام روایات را بدون ذکر سند آورده است؛ اما روایات تفسیر یادشده را به دلیل عدم اشتهار این تفسیر، با ذکر سند مقرون ساخته است. سمعانی نیز در الانساب ابوجعفر مرعشی را شناسانده است. دربارۀ ابوجعفر مرعشی، دانسته‌های اندکی وجوددارد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی تلاش کرده تا با جستجو در منابع مختلف تاریخی و حدیثی، داده‌ها دربارۀ ابوجعفر مرعشی تا حد ممکن کامل شده و تحلیل گردد. یافته ها نشان می‌دهد، ابوجعفر مرعشی محدث و ادیبی شناخته شده میان دانشمندان شیعه و سنی عصر خویش بوده است؛ اما در عین حال مهمترین منبعی (الانساب) که وی را معرفی نموده، او را غالی در تشیع خوانده است. به نظر این ادعا با محتوای تفسیر یاد شده، که وی یکی از ناقلان آن بوده، بی ارتباط نبوده است.

Abū Jaʿfar Marʿashī: The Narrator of the Commentary Attributed to Imam Hassan AlʿAskarī (AS)

Abū Jaʿfar Marʿashī was a narrator through whom Abū Manṣūr Ṭabrisī and Abu Sa’d Sam’ānī quoted directly. Sheikh Ṭabrisī in the book al’Iḥtijāj cited the exegetical Hadiths attributed to Imam Hassan ʿAskarī (AS) from Abū Jaʿfar Marʿashī. Although the author of al’Iḥtijāj quoted all Hadiths without sand, he brought those of the aforementioned commentary with their sanads, as it was unknown. Sam’ānī also introduced Abu Ja’far in his book al‘Ansāb. However little is known about Abu Ja’far Marʿashī. Using the descriptiveanalytical method, the present paper aims to go through historical and hadith documents and give at hand a possibly complete information and analysis about Abu Ja’far. Findings show that he was a famous traditionist and literary scholar among Shi’a and Sunni scholars of the time, while al‘Ansāb, the main source which introduced him, mentioned him among Shiite exaggerators (ghulāt). Seemingly, this claim was in terms of the commentary attributed to him, about which there is such a claim as well.