بررسی انتساب اثر منطقی المُهجه به ابن‌سینا

اثر منطقی المُهجه در برخی فهرست‌نگاری‌ها از آثار منطقی، به ابن‌سینا نسبت داده شده است. از آن‌جا که فهم تطوّر منطق سینوی در گرو شناسایی و بررسی تمامی آثار منطقی وی است مساله پژوهش حاضر بررسی صحّت و اعتبار این انتساب است. در بررسی استناد هر اثر به مولّفی، از روش‌های بررسی دست‌نویس‌ها و مستندات تاریخی، بررسی ساختاری، و تحلیل محتوایی می‌توان بهره جست. در مستندات تاریخی و دست‌نویس‌های المُهجه مطلب قابل‌استنادی که مویّد انتساب یا عدم انتساب اثر به ابن‌سینا باشد به دست نیامد. بر مبنای تحلیل ساختاری، ساختار اثر متعلق به هیچ یک از سبک‌های منطق‌نگاری نیست و حتّی در سیر تحوّلات منطق سینوی با لحاظ این‌که شیخ‌الرییس در منطق نه‌بخشی آثاری دارد و آغازگر منطق دوبخشی است، جای نمی‌گیرد. در تحلیل محتوایی علاوه بر وجود کلماتی که در سایر آثار منطقی ابن‌سینا به چشم نمی‌خورند و اغلاط منطقی، مواردی متفاوت با آن‌چه در آثاری که انتساب قطعی به ابن سینا دارند به دست آمد که فرضیه عدم انتساب رساله به شیخ‌الرییس را تایید می‌کند