سه مرتبۀ «کلی» و «جزئی» بر مبنای سه سیر فلسفی‏ انطباق ماهوی، اشتمال تشکیکی در مراتب وجودی، احاطه وجود حق بر ظهورات

بحث «کلی» و «جزئی»، موضوعی مهم و فراگیر در گسترۀ ذهن و عین است. دامنۀ این مبحث از ماهیت تا وجود امتداد می‌یابد و بنابراین بخشی جدایی ناپذیر و تعیین کننده در هر مکتب فکری است. پرسش اینکه: با تغییر در مبانی فلسفی، «کلی» و «جزئی» چه معنا و سرنوشتی می‌یابد؟ در اندیشه ماهوی، کلی و جزئی محدود به حیطه مفهومی و ماهوی است. تشخص هر فرد جزئی به ماهیتی است که مندرج در یک مفهوم کلی‌تر می‌شود. انواع کلی نیز حاصل اعتبارات گوناگون ماهوی است. اما با تغییر دیدگاه به اصالت و وحدت تشکیکی وجود، نقش کلی و جزئی فراتر از انطباق ماهوی افراد، به اشتمال در مراتب طولی وجود نیز گسترش می‌یابد. وجود، در عین جزئیت و تشخص ذاتی، به نحو کلی سعی، شامل تمام مراتب وجودی می‌شود. هر وجود بالاتری حقیقت وجود پایین‌تر و هر وجود سافلی رقیقۀ وجود عالی است. نهایتاً در سیر سوم، جزئی در معنای خاص خود حاکی از احاطۀ حقیقت شخصی وجود بر تجلیات آن و کلی، مبین شمول ظهوری و تشکیکی وجود منبسط بر ظهورات حق است. نتیجه اینکه، کلی یا جزئی، اعتباری است که بسته به تفاوت نظر در هستی‌‌شناسی، عارض بر ماهیت، وجود، یا شئون مرتبط با آنها می‌گردد.

three levels of “universal” and “particular” based on three philosophical approaches (quiddity correspondence, gradational inclusion in existential levels, the encompassing of divine being over manifestations)

the discussion of universal and particular is a significant and pervasive topic across both mental and objective realms. this concept extends from essence to existence, making it an inseparable and decisive part of any philosophical school. a key question arises: how do the meanings and implications of universal and particular change with shifts in philosophical foundations? in the quiddity view, universals and particulars are confined to conceptual and quiddity domains. the individuation of each particular depends on a quiddity subsumed under a broader universal concept. different types of universals are the results of various quiddity considerations. however, with a shift toward the doctrine of the primacy and gradational unity of existence, the roles of universals and particulars extend beyond quiddity correspondence. existence, while inherently particular and individualized, universally encompasses all existential levels. each higher level of existence embodies the truth of the lower, while each lower existence represents a refinement of the higher. finally, in the third journey, the particular, in its specific meaning, signifies the encompassing nature of a personal existential reality over its manifestations. the universal, on the other hand, refers to the gradational and expansive manifestation of existence encompassing divine appearances. thus, universality and particularity are conceptual considerations that vary depending on differing perspectives in ontology, whether they pertain to essence, existence, or their related dimensions.