عقلانیت باور دینی از نگاه جان گرکو و لیندا زاگزبسکی :دفاعی نابسنده بر پایۀ معرفت‌شناسی گواهی

عقلانیت باورهای دینی در درازنای تاریخ موضوع بررسی‌های فلسفی بوده است. در روزگار حاضر دو تن از برجسته‌ترین معرفت‌شناسان، یعنی جان گرکو و لیندا زاگزبسکی، در چارچوب معرفت‌شناسی گواهی از آن دفاع کرده‌اند. گرکو با درانداختن طرح فراگیر پادفروکاست‌گروی‌اش ادّعا می‌کند که معرفت دینی از طریق کانال‌های انتقال اعتمادپذیر به دریافت‌کنندگان فرافرستاده می‌شود. زاگزبسکی با توجیه مرجعیت دینی از طریق اَپِستام [=اطمینان] خودسگالانه‌ی وظیفه‌شناسانه به دیگری، در حالی که این اَپِستام از اَپِستام به خود برآمده است، عقلانیت باور دینی را نتیجه می‌گیرد؛ استدلالی که دلیلی ژرف‌سنجانه است. ما با رویکردی تحلیلی-انتقادی، همراه با جنیفر لکی، نابسندگی سخن ایشان را نشان می‌دهیم. به عبارت دیگر، هدف ما این است تا با تحلیل دیدگاه این دو اندیشمند به لوازمِ منطقیِ غیرقابل‌پذیرشی که به دنبال دارد به نقد ایشان بپردازیم و نشان دهیم که اثبات عقلانیت باور دینی، آنگونه که ایشان تقریر کرده‌اند، معتبر نیست. به این ترتیب، سه اشکال در گفته‌ی گرکو شناسایی می‌شود: 1. جلوی بخت را نمی‌گیرد؛ 2. در باورهای دینی بنیادی، که شرط ورود در اجتماعات دینی هستند، کابردپذیر نیست؛ 3. با مسئلۀ زباله مواجه است که نمی‌تواند آن را حلّ کند. نیز سه اشکال در سخن زاگزبسکی شناسایی می‌شود: 1. باید باورهای جوامعی چون تروریست‌ها و نژادپرستان را عقلانی بداند؛ 2. باید گواهی مرجعیت را حتی در جایی که آشکارا خطاست بپذیرد؛ 3. در پرسش‌های مهمّ دلیل ژرف‌سنجانه کافی نیست. بنابراین، اثبات عقلانیت باور دینی از طریق معرفت‌شناسی گواهی، دست‌کم به تقریر گرکو و زاگزبسکی، به بن‌بست می‌خورد.

the rationality of religious belief from the perspectives of john greco and linda zagzebski an inadequate defense grounded in the epistemology of testimony

the rationality of religious beliefs has been a central topic in philosophical inquiry throughout history. recently, two prominent epistemologists, john greco and linda zagzebski, have defended this rationality within the framework of the epistemology of testimony. greco, through his general anti-reductionist approach, asserts that religious knowledge is transmitted to recipients via reliable channels of transmission. zagzebski, on the other hand, argues for the rationality of religious belief by justifying religious authority through a conscientious, self-reflective trust in others—a trust that stems from trust in oneself, which she presents as a deliberative reason. in this paper, we critically analyze the views of greco and zagzebski, alongside jennifer lackey, to demonstrate the inadequacies in their arguments. specifically, we aim to critique these two thinkers by examining the logical implications of their positions, ultimately showing that their arguments for the rationality of religious belief are not valid. we identify three key issues with greco’s perspective: (1) it fails to eliminate the influence of epistemic luck; (2) it does not adequately apply to fundamental religious beliefs, which are essential for participation in religious communities; and (3) it encounters the garbage problem, which remains unresolved. similarly, we highlight three problems in zagzebski’s view: (1) her approach could classify the beliefs of communities such as terrorists and racists as rational; (2) it necessitates accepting the testimony of authority figures even when they are clearly erroneous; and (3) deliberative reasons are insufficient in addressing significant issues. therefore, attempting to prove the rationality of religious belief through the epistemology of testimony, at least as proposed by greco and zagzebski, leads to a dead end.