سنجش معیار برابری و نابرابری عادلانه از دیدگاه علامه طباطبایی و جان رالز

برابری و نابرابری مفاهیمی است که هم زمان با جهانی شدن، بیش‌ازپیش موردتوجه متفکران قرارگرفته است. در این میان علامه طباطبایی و جان رالز، دو نظریه پرداز عدالت، به این مفاهیم توجه ویژه نموده اند. پژوهش حاضر از روش مطالعه تطبیقی با هدف دست یافتن به مواضع اختلاف و اشتراک این دو متفکر درباره مفاهیم برابری و نابرابری عادلانه، ریشه یابی این مواضع و سنجش کارایی معیارهای آنان در تبیین رابطه تفاوت‌ها با برابری یا نابرابری حقوق، صورت گرفته است. اهم نتایج به‌دست ‌آمده: علامه طباطبایی بر مبنای حقیقت واحد انسانی و رالز با معیار حداقل ظرفیت شخصیت اخلاقی بر برابری افراد در برخورداری از حق تاکید نموده اند. در نظر هر دو برخی نابرابری ها عادلانه است؛ علامه طباطبایی، نقش فرد در برآوردن نیازهای جامعه و رالز، سود بیشتر کم برخوردارترین‌ها را ملاک قرارداده است. بر مبنای هر دو، برابری متاثر از تفاوت های اکتسابی و طبیعی نیست، البته در دیدگاه رالز اندک افرادی از حقوق پایه محروم اند.

Allameh Tabatabaei and John Rawls’s Views on Just Equality and Inequality

Equality and inequality are notions which have been considered by the thinkers more than ever since the globalization. Meanwhile, Allameh Tabatabaei and John Rawls, two justice theorists, have paid a special attention to these notions. The present research has been conducted, using the comparative study method, to find the similarity and difference of these two thinkers’. The most important findings of the present study are as follows: Allameh Tabatabaei on the basis of unique human reality and Rawls on the basis of the measure of the minimum capacity for moral personality have emphasized the equality of individuals in the enjoyment of rights. Both thinkers believe that some inequalities are just; Allameh Tabatabaei has chosen the role of an individual in thev provision of the needs of society as the standard while Rawls insists on the higher interest of the lower social classes. Accordingly, equality is not influenced by the acquired and natural differences; though from Rawls’s point of view, few people are deprived of their basic rights.