بازخوانی «دلالت زبانی» در فهم و تفسیر کتاب و سنت

«طرح دلالت زبانی»، درمقابل «دلالت منطقی»، رابطه‌ی «لفظ» و «معنا» را در «زبان طبیعی» بازنمایی می‌کند. در این طرح، فرایند «دلالت»، وابسته به «کاربرد» و به‌وسیله‌ی عامل «تفسیر» انجام می‌گیرد اما دلالت منطقی، تنها تابع قرارداد است. مروری بر آثار زبان‌شناختی مسلمانان نشان می‌دهد که نظریه‌ی دلالت میان آنها به‌صورت طیفی از دلالت منطقی تا دلالت زبانی، و بیشتر متاثر از رویکرد منطقی است؛ حال‌آنکه قرآن کریم و روایات در فضای «زبان طبیعی» صادر شده‌اند. از‌این‌رو بایسته است دلالت الفاظ کتاب و سنت در ساختار دلالت زبانی تبیین گردد؛ نه دلالت منطقی. درنتیجه، دلالت الفاظ علاوه‌بر «سیاق متن» به «کاربرد» نیز وابسته و فعالیت «تفسیر» در آن نقش‌آفرین خواهد بود. براین‌پایه «کاربرد»، در تفسیر قرآن کریم: موقعیت الفاظ در فضای نزول و خطاب آیات، و در روایات: مورد و موقعیت صدور حدیث است. ریزگان و کاربست این رویکرد در علوم قرآن و حدیث، پژوهش‌هایی جداگانه می‌طلبد.

A Rereading of the “Linguistic Denotation” in Understanding and Interpreting of the Kitāb ʾAllāh and Sunnah

The “linguistic denotation” scheme in this paper, vs. the “logical denotation”, represents the relationship between “words” and “meanings” in “natural languages”. In this scheme, the process of “denotation” is dependent on “application” and is performed by “interpretation”, but in logical denotation, it is only a function of contract. However, the Holy Quran and Traditions have been issued in the atmosphere of natural language. Therefore, the meaning of the Kitāb and Sunnah must be explained in the structure of linguistic not logical denotation. So, the meaning of words, in addition to the “cotext”, also depends on the “context or application”, and interpretation activity plays a great role in it. Accordingly, “application” in the literature of interpretation of the Quran is: the occasions and addresses of revelation, and in Tradition is: the conditions and situations of the Hadīth issuance. Details and applications of this approach in Quranic and Hadīth sciences require further researches.