ذهنی (پیشینی) بودن تجرد و مادیت در فلسفه صدرایی

مسئله مجرد و مادی و معیار تمایز این دو از نگاه معاصرین در حوزه فلسفه ملاصدرا، بصورت امری تشکیکی و طیف گونه مطرح می‌شود و لذا مرز عینی و مشخصی به جز قابل اشاره حسی بودن یا نبودن بعنوان ملاک تمایز مجرد و مادی تعیین نمی‌گردد. این مقاله نشان داده است در فلسفه ملاصدرا تجرد و مادیت وابسته به مراتب وجودی موجودات است. و بر همین اساس نشان داده که هر موجودی متصف به مجرد بودن و مادی بودن، بصورت توامان می‌شود. پس مرز خارجی‌ای میان تجرد و مادیت تحقق ندارد. پس عامل اتصاف موجودات به ایندو ذهن و نوع نگاه و اعتبار کردن آن می‌باشد و لذا تجرد و مادیت وابسته به ذهن هستند و از تقسیمات پیشینی ذهن در نگاه به واقعیت (وجود) می‌باشند. و لذا تقسیم موجودات به مجرد و مادی براساس مبانی حکمت متعالیه تقسیمی سوبژکتیو است و این نوع نگاه به مسئله تجرد و مادیت، بحث‌های بنیادین دیگر مانند ربط حادث به قدیم و رابطه نفس و بدن و بقای نفس و معاد را نیز تحت تاثیر مستقیم خویش قرار می‌دهد.

The Subjective Nature of Materiality and Immateriality in Sadraean Philosophy

The contemporary companions of Sadraean philosophy consider the problem of the materiality and immateriality as a gradational one; so, they have determined no other criterion of distinction between the materiality and immateriality than the perceptibility. This paper is aimed to show that, in Sadraean philosophy, to be material or immaterial is dependent on the existential levels of the existents. Thus, we attribute the materiality and immateriality simultaneously to the existents. Therefore, there is no external border between the two. The agent of attributing materiality and immateriality to the existents is the mind and our perspective. To be abstract or material are subjective as well as a priori categories of the mind to understand the realm of reality (or existence). The aforementioned conception of materiality and immateriality affects other problems, including the relation of the accident to the eternal, the relation between the soul and body, the immortality of the soul and eschatology.