معرفت حضوری به احد نزد افلوطین و مولوی

معرفت حضوری در باب خداشناسی از جانب اندیشمندان بسیاری مورد واکاوی قرار گرفته است. این نوشتار در پی پاسخ به این سوال است که در منظر افلوطین و مولوی معرفت حضوری به احد چگونه و از چه طریقی حاصل می‌شود؟ فرضیه مقاله این است که: امکان معرفت حضوری برای شناخت احد از طریق نوس/عقل کلی به روش شهودی وجود دارد اما در مرحلۀ نهایی این ادراک حضوری حتی با فرارفتن از نوس/عقل کلی به دست می آید. روش مقاله در فهم و تحلیل سخنان این دو، تطبیقی با رویکرد تفسیری است. اهمیت جستار به ویژه در زمینۀ مطالعات بین فرهنگی از این رو است که با وجود آن‌که برخلاف مولوی، عرفانِ افلوطینی ملتزم به وحی نیست و این عرفان ارتباط چندانی با دین عصر خود (مسیحیت) برقرار نمی کرد و فارغ از تفاوت در منطق و بیان، در خصوص امکان معرفت حضوری به احد و چگونگی آن، اشتراکات نسبی یافت می شود.

The Knowledge by Presence of the One According to Plotinus and Rumi

Knowledge by presence has been a matter of dispute in theology. In this paper we attempt to answer the question how and in what way the knowledge by presence of the One will be achieved based on Plotinus and Rumi’s Views. It has been assumed that: there is a possibility of knowledge by presence for understanding the One through Nous; however, it will be achieved in the final step of Knowledge by presence, even by going beyond the Nous. The method of this article in understanding and analyzing Rumi and Plotinus’s discourses is comparative accompanied by the interpretive approach. The importance of the article, especially in the field of intercultural studies, is that although, contrary to Rumi, Plotinus mysticism is not bound to revelation and this mystic did not have much to do with the religion of his time (Christianity), the relative similarities are found as to the possibility of Knowledge by Presence to the One and its quality, apart from the difference in logic and expression.