درهم و دینار در فقه و حقوق اسلامی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شفیعی سروستانی ابراهیم
|
منبع
|
فقه و مباني حقوق اسلامي - 1396 - دوره : 50 - شماره : 1 - صفحه:105 -123
|
|
|
چکیده
|
درهم و دینار در صدر اسلام دو سکه رایج در میان مردم بود و ازاینرو شارع مقدس آنها را بهعنوان معیاری برای پرداخت کفارهها، خسارتها و مالیاتهای شرعی قرار داد و بهاینترتیب بسیاری از احکام شرعی بر پایه تصوری که در آن اعصار از این دو نقد رایج بود، شکل گرفتند. درهم و دینار در قرون اولیه اسلام بهعنوان دو سکه نقره و طلا شناخته میشدند که همواره از نظر وزن و ارزش میان آنها معادله برقرار بود و ازاینرو بهطورمعمول ده درهم نقره برابر با یک دینار طلا به شمار میآمد. با خارج شدن این دو نقد اسلامی از گردونه مبادلات روزمره مردم، رفتهرفته نسبتهای موجود میان آنها هم به فراموشی سپرده شد و بهتدریج این دیدگاه نادرست به وجود آمد که هر یک از این دو نقد میتوانند بهصورت مستقل بهعنوان معیاری برای پرداخت دیون شرعی، به شمار آیند. این دیدگاه، مشکلات فراوانی را در فهم روایات و عمل به آنها و همچنین تفسیر و اجرای برخی از مواد قانونی ازجمله مقررات دیات به وجود آورد. با توجه به اینکه اصلاح این دیدگاه نادرست، میتواند برخی از مشکلاتی را که در حال حاضر در اجرای بخشی از احکام اسلامی وجود دارد، حل کند، در این مقاله با بهرهگیری از متون فقهی و تاریخی به تبیین ماهیت این دو نقد اسلامی و نسبتهای موجود میان آنها پرداخته شده و لزوم توجه به نسبت ارزشی آنها در همه مباحث فقهی و حقوقی اثبات شده است.
|
کلیدواژه
|
درهم، دیات، دینار، زکات، فقه اسلامی، قانون دیات، مهر السنه، نقود اسلامی
|
آدرس
|
دانشگاه قرآن و حدیث, گروه فقه و حقوق, ایران
|
پست الکترونیکی
|
shafie.e@qhu.ac.ir
|
|
|
|
|